Η ανάγκη τοπικής κλαδικής σύμβασης στον τουρισμό – Μια ρεαλιστική προσέγγιση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Η φετινή τουριστική περίοδος ανέδειξε ξανά ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του κλάδου: τη δραματική έλλειψη προσωπικού. Το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε πανελλαδικά, αλλά και ιδιαίτερα έντονα στο νησί μας, και προβλέπεται να επιδεινωθεί την επόμενη χρονιά λόγω της λειτουργίας νέων μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων.
Το αποτέλεσμα είναι η υπολειτουργία ή ακόμη και το κλείσιμο πολλών μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων, που αδυνατούν να ανταγωνιστούν τους μεγάλους ομίλους. Την ίδια στιγμή, η απουσία θεσμικών ρυθμίσεων και περιορισμών για την αδειοδότηση και λειτουργία νέων μονάδων, τόσο από τα αρμόδια υπουργεία όσο και από τους τοπικούς εκπροσώπους – βουλευτές και δημάρχους – δημιουργεί ένα άναρχο τοπίο, χωρίς καμία πρόβλεψη για την ισορροπημένη ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα των υπαρχουσών επιχειρήσεων.
Στον τοπικό τύπο της Δωδεκανήσου διαβάσαμε για τη σύναψη τοπικής κλαδικής σύμβασης στη Ρόδο, μεταξύ των σωματείων ξενοδόχων, εστίασης και του Σωματείου Εργαζομένων Τουρισμού, με τη στήριξη του Εργατικού Κέντρου Ρόδου. Η σύμβαση αυτή προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα επταήμερης εργασίας με όλες τις νόμιμες αποδοχές και προσαυξήσεις, δίνοντας έτσι ένα εργαλείο ευελιξίας στους εργοδότες και ένα κίνητρο στους εργαζόμενους.
Δυστυχώς, στη δική μας περιοχή, η προσπάθεια για αντίστοιχη τοπική σύμβαση συναντά την άρνηση του Εργατικού Κέντρου Κω και του αντίστοιχου σωματείου εργαζομένων, τα οποία εμμένουν αποκλειστικά στη διατήρηση του πενθημέρου και του 40ώρου – ένα κεκτημένο που, όσο δίκαιο κι αν είναι ιστορικά, δεν ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες συνθήκες της τοπικής αγοράς εργασίας.
Η πραγματικότητα είναι σκληρή: η έλλειψη προσωπικού αντιμετωπίζεται είτε με εισαγωγή ανειδίκευτων εργαζομένων από τρίτες χώρες είτε με παροχές που μόνο οι μεγάλοι ξενοδοχειακοί όμιλοι μπορούν να προσφέρουν (διαμονή, διατροφή, μπόνους κ.ά.). Οι μικρές επιχειρήσεις, από την άλλη, δεν έχουν τα μέσα να προσελκύσουν ή να διατηρήσουν προσωπικό, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να λειτουργήσουν ανταγωνιστικά.
Αυτό έχει ως συνέπεια:
-
Την υπολειτουργία των μικρών μονάδων
-
Τη μείωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών
-
Την αυξανόμενη τάση για «μαύρη» εργασία
-
Την πρόθεση εργαζομένων να εργάζονται 7 ημέρες για να αυξήσουν το ετήσιο εισόδημά τους
Ας μην κλείνουμε τα μάτια στην αλήθεια: πολλοί εργαζόμενοι επιθυμούν την επταήμερη εργασία, ώστε να διασφαλίσουν αξιοπρεπές εισόδημα στους 5-6 μήνες απασχόλησης της τουριστικής σεζόν. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να λάβουν υπόψη οι συνδικαλιστικοί φορείς, αν θέλουν να εκφράζουν την κοινωνία και όχι μόνο τις ιδεολογικές τους θέσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα: μικρή ξενοδοχειακή επιχείρηση προσέλαβε 6 εργαζόμενους για επταήμερη εργασία, με όλα τα νόμιμα δικαιώματα. Οι συμβάσεις υπεγράφησαν με συμφωνία εργοδότη και εργαζομένων, αλλά ο λογιστής αρνήθηκε την υποβολή τους, επικαλούμενος ασυμβατότητα με την Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΣΣΕ). Είναι άραγε λογικότερο να αναγκαστεί η επιχείρηση να κλείσει, ή μήπως ήρθε η ώρα η ΕΣΣΕ να προσαρμοστεί στις πραγματικές ανάγκες της κάθε περιοχής;
Ποιον τελικά εξυπηρετεί η ακαμψία του τοπικού συνδικαλιστικού μηχανισμού; Τους εργαζόμενους ή τις μεγάλες επιχειρήσεις; Την αξιοπρεπή εργασία ή τη διαιώνιση της παρατυπίας;
Η απάντηση είναι μία: απαιτούνται άμεσα τοπικές, ευέλικτες ρυθμίσεις – όπως έγινε στη Ρόδο – για να διασωθεί η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία του τουρισμού στο νησί μας.
