Ηανακάλυψη πιθανών κοιτασμάτων σε υδρογονάνθρακες στην περιοχή της Βαλκανικής φέρνουν νέα δεδομένα στη ενεργειακή σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου.

Δύο θαλάσσια blocks, το ένα στο Ιόνιο Πέλαγος και το δεύτερο στη Μαύρη Θάλασσα, και οι υδρογονάνθρακες που κρύβουν στο υπέδαφος τους είναι πολύ πιθανόν να μετατρέψουν την Ελλάδα και την περιοχή των Βαλκανίων από έναν κόμβο μεταφοράς LNG στην Ευρώπη σε hub παραγωγών.

To block 2 και η γεώτρηση το χειμώνα 2026 – 2027

Το πρώτο από τα δύο κοιτάσματα που μπορούν να λειτουργήσουν κι ως Game Changer του ενεργειακού χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου είναι το θαλάσσιο block 2 που βρίσκεται βορειοδυτικά στο Ιόνιο Πέλαγος.

Τα δικαιώματα έρευνας κι εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη θαλάσσια παραχώρηση έκτασης 2.442,1 τετραγωνικών χιλιομέτρων πρόσφατα έχουν παραχωρηθεί στην κοινοπραξία Energean – HELLENiQ ENERGY, ενώ με συμφωνία που υπογράφηκε στις 5 και 6 Νοεμβρίου στο σχήμα εισήλθε και ο αμερικανικός κολοσσός στο upstream ExxonMobil.

Η τελευταία έχει το 60% της παραχώρησης, η Energean το 30% και η HELLENiQ ENERGY το 10%. Η Energean παραμένει operator και είναι εκείνη που θα έχει την ευθύνη της έρευνας. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, κι εφόσον ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες άδειες, η πρώτη ερευνητική γεώτρηση θα πραγματοποιηθεί στον στόχο «Ασωπός» το διάστημα Νοεμβρίου 2026 με Ιανουάριο 2027.

Η Energean για το σκοπό αυτό αναμένεται να χρησιμοποιήσει το γεωτρύπανο «Santorini» της SAIPEM, το οποίο έχει δεσμεύσει για δύο γεωτρήσεις παραγωγής (Ζευς και Αθηνά) στο κοίτασμα Κατλαν υπεράκτια του Ισραήλ.

Τα βάθη του νερού στο «block 2» είναι 850 μέτρα και το βάθος της γεώτρησης μπορεί να ξεπεράσει τα 4 χιλιόμετρα. Οι εκτιμήσεις από τα δεδομένα των σεισμικών ερευνών δείχνουν αποθέματα φυσικού αερίου μεγέθους 200 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων. Πρέπει βέβαια να επιβεβαιωθούν και από τις ερευνητικές γεωτρήσεις.

Οι υδρογονάνθρακες της Ρουμανίας

Την ίδια στιγμή σε εξέλιξη από το 2025 βρίσκονται οι γεωτρήσεις στο θαλάσσιο μπλοκ Neptune Deep που βρίσκεται στη Μαύρη Θάλασσα στην πλευρά της Ρουμανίας. Απέχει 160 χλμ. από την ακτή και η έκταση του είναι 7.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Το κοίτασμα αναπτύσσουν εξ ημισείας το σχήμα OMV Petrom – ROMGAZ. Η επένδυση αναμένεται να ξεπεράσει τα 4 δισ. ευρώ και οι εκτιμήσεις θέλουν τα απολήψιμα αποθέματα φυσικού αερίου να είναι στα 100 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.

Σύμφωνα με την OMV Petrom, αυστριακή εταιρεία στο upstream το Neptun Deep θα καταστήσει τη Ρουμανία τον μεγαλύτερο παραγωγό φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του έργου: η εκτιμώμενη παραγωγή φυσικού αερίου αντιστοιχεί περίπου σε 30 φορές τη σημερινή ετήσια ζήτηση περίπου 4,3 εκατομμυρίων νοικοκυριών στη Ρουμανία. Οι πρώτες ποσότητες φυσικού αερίου αναμένεται να βγουν στην επιφάνεια το 2027.

Οι γεωτρήσεις γίνονται από την υπεράκτια πλατφόρμα Transocean Barents. Η πλατφόρμα ταξίδεψε από την Καρθαγένη της Ισπανίας προς τις ρουμανικές ακτές και στη συνέχεια ανοικτά, στη Μαύρη Θάλασσα, περνώντας κάτω από τις γέφυρες του Βοσπόρου.

Ελλάδα και Ρουμανία παραγωγοί σε υδρογονάνθρακες

Εφόσον τα δύο κοιτάσματα, στο Ιόνιο και τη Μαύρη Θάλασσα μπουν σε παραγωγή, Ελλάδα και Ρουμανία θα είναι οι δύο χώρες βασικοί προμηθευτές της Ευρώπης σε φυσικό αέριο.

Η Ευρώπη μέχρι σήμερα παραμένει εξαρτημένη από το φυσικό αέριο της Ρωσίας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε τους 27 της Ε.Ε. στην αλλαγή στρατηγικής και στην απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Οι ποσότητες που θα δώσουν τα δύο κοιτάσματα θα είναι η αρχή, λένε αναλυτές, μίας Ευρώπης που θα περιορίσει την ενεργειακή της εξάρτηση.

Ο αμερικανικός παράγοντας και το LNG

Πάντως και μέχρι την παραγωγή ποσοτήτων ικανών από τα δύο θαλάσσια blocks των Βαλκανίων που θα περιορίσουν την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης, ο αμερικανικός παράγοντας έρχεται να επιταχύνει την επίτευξη αυτού του στόχου.

Η μεγάλη κινητικότητα των τελευταίων μηνών ανάμεσα σε Αθήνα και Ουάσιγκτον φανερώνει ένα στρατηγικό σχέδιο των ΗΠΑ. Την προώθηση του αμερικανικού LNG προκειμένου να σπάσουν τα ενεργειακά δεσμά της Ευρώπης από τη Ρωσία.

Η Ελλάδα, λόγω και της γεωστρατηγικής θέσης που έχει στην περιοχή, θα αποτελέσει την πύλη εισόδου του αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου. Η απόφαση των Ευρωπαίων να απαγορεύσουν τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου από το 2027 δημιουργούν ένα κενό της τάξης των 18 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων στις χώρες της Βαλκανικής και της Ουκρανίας.

Οι ανάγκες αυτές θα καλυφθούν με το αμερικανικό LNG το οποίο θα επαναεριοποιείται στον τερματικό σταθμό του ΔΣΕΦΑ στη Ρεβυθούσα και του FSRU στην Αλεξανδρούπολη. Ήδη ελληνικές εταιρείες όπως η κοινοπραξία ATLANTIC των AKTOR – ΔΕΠΑ Εμπορίας έχει κινηθεί κλείνοντας συμφωνίες ανάμεσα σε αμερικανούς προμηθευτές LNG και εταιρείες χρήστες του αμερικανικού αερίου στην Ουκρανία.

Την ίδια στιγμή στο προσκήνιο έρχονται και projects για νέες πλωτές υποδομές αποθήκευσης LNG και επαναεριοποίησης.

Ο Κάθετος Διάδρομος, που είναι το δίκτυο αγωγών Ελλάδας – Βουλγαρίας – Ρουμανίας – Μολδαβίας – Ουκρανίας αποτελεί την ενεργειακή «λεωφόρο» μεταφοράς των ποσοτήτων στην περιοχή των Βαλκανίων.