Η ανανέωση της Ευρώπης βρίσκεται υπό την άμεση επιρροή των δεξιοτήτων και όχι απλά των επιστημονικών γνώσεων
Οι χώρες της Ευρώπης διαθέτουν μερικά από τα καλύτερα πανεπιστήμια παγκοσμίως, με καταρτισμένους επιστήμονες, αποτελώντας πηγή καινοτόμων ιδεών.
Ωστόσο, οι ιδέες από μόνες τους δεν αρκούν για να αλλάξουν τον κόσμο χωρίς τους ανθρώπους που μπορούν να τις μετατρέψουν σε απτή πραγματικότητα, εταιρείες και αποτελεσματικές λύσεις.
Η Ευρώπη χρειάζεται τις κατάλληλες δεξιότητες και το κατάλληλο δίκτυο για να επιτύχει τους μακροπρόθεσμους στόχους της και να αποφύγει την αποδυνάμωση.
Αναγκαίες οι δεξιότητες για το μέλλον της Ευρώπης
Κατά τη διάρκεια των Ημερών Εκπαίδευσης και Δεξιοτήτων του Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (EIT) που πραγματοποιήθηκαν, το μήνυμα ήταν σαφές. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι εκπαιδευτικοί, οι επιχειρήσεις και οι νέοι καινοτόμοι συγκεντρώθηκαν με ένα στόχο: η συζήτηση για τη μελλοντική ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης πρέπει να εξαρτάται λιγότερο από το πόσα χρήματα δαπανώνται για την έρευνα και περισσότερο από το αν είναι διαθέσιμοι οι άνθρωποι με τις κατάλληλες δεξιότητες για να μεταφέρουν τις ανακαλύψεις στην πραγματική οικονομία και να συνεργάζονται σε ομάδες για να δράσουν από κοινού, τονίζει δημοσίευμα της Σίλβια Λέναρτς στο Euractiv.
Γι’ αυτό η εκπαίδευση, η έρευνα και οι επιχειρήσεις πρέπει να συνεργάζονται στενά.
Η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση καθιστούν την πρόκληση επείγουσα. Μέχρι το 2030, θα χρειαστούν εκατομμύρια επιπλέον ειδικοί στους τομείς της καθαρής ενέργειας, της υγείας, των προηγμένων υλικών και της γεωργίας. Εν τω μεταξύ, τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η βιοτεχνολογία αναπτύσσονται τόσο γρήγορα που οι βιομηχανίες από μόνες τους δεν μπορούν να εκπαιδεύσουν και να προσλάβουν αρκετούς εργαζόμενους.
Γι’ αυτό η εκπαίδευση, η έρευνα και οι επιχειρήσεις πρέπει να συνεργάζονται στενά. Όταν συνδεθούν, οι μηχανικοί μπορούν να μετατραπούν σε επιχειρηματίες, οι ανακαλύψεις βγαίνουν από τα εργαστήρια και οι επιχειρήσεις μεταφέρουν τις γνώσεις τους στις αίθουσες διδασκαλίας. Ο αντίκτυπος είναι σαφής: νέες εταιρείες, νέα προϊόντα και εκατομμύρια άνθρωποι που αποκτούν τις δεξιότητες που χρειάζεται η Ευρώπη για το μέλλον.
Το σχέδιο στην πράξη
Η καλή είδηση είναι ότι η Ευρώπη δεν ξεκινά από το μηδέν. Όπως αναφέρει το Euractiv, υπάρχουν πολλά παραδείγματα προγραμμάτων που ήδη γεφυρώνουν το χάσμα μεταξύ της εκπαιδευτικής τάξης και του χώρου εργασίας. Πρόκειται για προγράμματα που συνδυάζουν την τεχνική εκπαίδευση με την επιχειρηματικότητα σε στενή συνεργασία με τη βιομηχανία. Μαζί, αποδεικνύουν πώς η μάθηση μπορεί να μετατραπεί σε καινοτομία: οι μαθητές συνεργάζονται με εταιρείες για να σχεδιάσουν κυκλική μόδα, drones για την ανίχνευση πυρκαγιών ή νέα συστήματα μπαταριών. Οι έφηβοι και οι φοιτητές δεν «απορροφούν» απλώς τη θεωρία — δοκιμάζουν τις ιδέες στην πράξη, συχνά ξεκινώντας έργα που αργότερα εξελίσσονται σε νεοφυείς επιχειρήσεις.
Το ταλέντο ανθίζει όταν η εκπαίδευση ανοίγει τις σωστές πόρτες.
Το σημαντικό είναι ότι αυτές οι πρωτοβουλίες διευρύνουν επίσης τη «δεξαμενή» ταλέντων. Έργα που ενθαρρύνουν τα νεαρά άτομα να ασχοληθούν με τα STEM (επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική και μαθηματικά) ή φέρνουν τα πανεπιστήμια πιο κοντά στις τοπικές επιχειρήσεις δείχνουν πώς μπορεί να αξιοποιηθεί το κρυφό δυναμικό.
Μια ομάδα μαθήτριων από τη Λιθουανία που σχεδίασε έξυπνα γυαλιά με τεχνητή νοημοσύνη, φοιτητές από τη Βουλγαρία που κατασκεύασαν drones για να βοηθήσουν τους πυροσβέστες ή μια ιταλο-φινλανδική ομάδα που ανέπτυξε μια λύση τεχνητής νοημοσύνης για τη βελτίωση της υγείας των γυναικών μέσω καλύτερων διαγνωστικών μεθόδων, είναι απόδειξη ότι το ταλέντο ανθίζει όταν η εκπαίδευση ανοίγει τις σωστές πόρτες.
Βλέποντας μπροστά
Αν η Ευρώπη θέλει να παραμείνει ανταγωνιστική, πρέπει να επανεξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο σχεδιάζεται η πολιτική για την καινοτομία. Οι δεξιότητες πρέπει να μετακινηθούν από τα περιθώρια στο επίκεντρο της ατζέντας: το ταλέντο δεν είναι μια δευτερεύουσα σκέψη, είναι το θεμέλιο για τη δημιουργία επιτυχημένων ομάδων. Πρέπει επίσης να επεκταθεί ό,τι ήδη λειτουργεί. Πάρα πολλά υποσχόμενα σχέδια παραμένουν περιορισμένα σε πιλοτικά προγράμματα. Η επιτυχία οφείλει να ξεκινήσει να ορίζεται με διαφορετικό τρόπο. Δεν αρκεί να λαμβάνονται υπόψη τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας ή τα σχέδια για μελλοντικά προγράμματα, καθώς η πραγματική δοκιμασία είναι πόσοι άνθρωποι διαθέτουν τις δεξιότητες για να διαμορφώσουν το ευρωπαϊκό μέλλον.
Πρέπει να γίνουν επενδύσεις όχι μόνο σε μηχανές και τεχνολογίες, αλλά πάνω απ’ όλα σε ανθρώπους.
Η Ευρώπη δεν στερείται ιδεών ή επιστημονικής αριστείας. Αυτό που λείπει είναι οι «διαδρομές» που βοηθούν έναν φοιτητή χημείας να γίνει επιχειρηματίας στον τομέα των καθαρών τεχνολογιών ή έναν ερευνητή ρομποτικής να γίνει ο ιδρυτής της επόμενης ευρωπαϊκής scale-up, υποστηρίζει η Σίλβια Λέναρτς στο Euractiv.
Η Ευρώπη φαίνεται ότι δεν έχει χρόνο για χάσιμο. Αν είναι επιθυμητή μια ανθεκτική, ανταγωνιστική και δίκαιη Ευρώπη, πρέπει να γίνουν επενδύσεις όχι μόνο σε μηχανές και τεχνολογίες, αλλά πάνω απ’ όλα σε ανθρώπους και στη δημιουργία και διατήρηση ομάδων και δικτύων. Γιατί, τελικά, η καινοτομία δεν είναι μια γραμμή του προϋπολογισμού ή ένα μέσο άσκησης πολιτικής. Είναι μια ιστορία ανθρώπινου ταλέντου — ανθρώπων με το θάρρος, τη δημιουργικότητα και τις δεξιότητες να μεταφέρουν τις ιδέες από το εργαστήριο στον πραγματικό κόσμο.
Χωρίς αυτούς, το μέλλον της Ευρώπης κινδυνεύει να παραμείνει ένα σχέδιο στο χαρτί. Με αυτούς, το επόμενο «κεφάλαιο» δύναται να γίνει πραγματικότητα.


