Οι φήμες, οι διαρροές, οι εκτιμήσεις και οι αναλύσεις δίνουν και παίρνουν αυτές τις μέρες αναφορικά με την κατάληξη του διπλωματικού «πυρετού» γύρω από το Ουκρανικό. Ηγέτες και εκπρόσωποί τους πάνε και έρχονται ανάμεσα σε Ουάσιγκτον, Κίεβο και Μόσχα και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες (η πιο πρόσφατη είδηση αναφέρει ότι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα βρίσκεται τη Δευτέρα στο Βερολίνο), ενώ την ίδια στιγμή οι τηλεφωνικές γραμμές ανάμεσα στις κορυφές και τα επιτελεία τους έχουν πάρει «φωτιά».
Αυτό που αφήνεται να εννοηθεί από τις περισσότερες πλευρές είναι ότι το πιο πρόσφατο πλαίσιο που έχει πέσει στο τραπέζι και συζητείται είναι ένα σχέδιο 20 σημείων, στο οποίο κατέληξαν Ευρωπαίοι και Ζελένσκι με βάση την αναθεώρηση της αρχικής πρότασης του προέδρου των ΗΠΑ. Αυτό όμως που δεν γνωρίζουμε, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, είναι το ακριβές του περιεχόμενο και τις κρίσιμες «λεπτομέρειες» – στις οποίες, όπως είναι γνωστό στη διπλωματία, κρύβεται συνήθως ο διάβολος.
Το σίγουρο είναι ότι κάτι σοβαρό γίνεται, που ενδεχομένως να φέρει πιο κοντά το τέλος της αιματοχυσίας. Αν και όχι… πολύ κοντά, καθώς ο άνθρωπος ο οποίος παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη διαπραγμάτευση από ρωσικής πλευράς, ο Γιούρι Ουσακόφ, επανέλαβε ότι η διαδικασία θα είναι «μακρά» – εκφράζοντας, προφανώς, τη θέση του αφεντικού του.
Το «κουμπί» του Πούτιν
Δικαιούμαστε να υποθέσουμε, επίσης, ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έχει βρει και έχει πατήσει κάποιο «κουμπί» του Βλαντίμιρ Πούτιν, κάνοντάς τον να συζητά σοβαρά για τερματισμό του πολέμου. Υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι δεν το κάνει απλώς για να κερδίσει περισσότερο χρόνο που θα του επιτρέψει να διασφαλίσει αυτά που θέλει στα πεδία των μαχών.
Ποιο θα μπορούσε να είναι, όμως, αυτό το «κουμπί»; Δεδομένης της τεράστιας έλξης – σε βαθμό ερωτισμού! – που ασκούν στους σημερινούς ηγέτες οι μπίζνες και το κέρδος, θα μπορούσαμε πιθανότατα να διατυπώσουμε το μήνυμα του Αμερικανού προέδρου προς τον Ρώσο ομόλογό του παραφράζοντας ένα γνωστό σύνθημα από τον Μάη του ’68: Βλαδίμηρε, έλα να κάνουμε μπίζνες και όχι πόλεμο!
Πράγματι, αν πιστέψουμε τα σχετικά δημοσιεύματα, ο Τραμπ έχει τάξει στον Πούτιν δουλειές με… φούντες στην περίπτωση που επιλέξει να πει το «ναι»: Την άρση των κυρώσεων, την επιστροφή του ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου στις αγορές της Δύσης, τη δημιουργία ζώνης ελεύθερου εμπορίου στην ανατολική Ουκρανία, τη συνεκμετάλλευση των «παγωμένων» σήμερα ρωσικών κεφαλαίων και πολλά ακόμη.
Βήμα προς την ειρήνη;
Αρκούν, άραγε, αυτά προκειμένου να κάνουν τον πρόεδρο της Ρωσίας να αλλάξει ρότα; Πιθανότατα όχι – ταυτόχρονα, ωστόσο, είναι σε θέση να γείρουν την πλάστιγγα προς την πλευρά μιας συμφωνίας, εφόσον έχει εξασφαλίσει και τα περισσότερα από τα υπόλοιπα που επιδιώκει, όπως είναι τα εδαφικά κέρδη (κυρίως το Ντονμπάς), καθώς και η ρήτρα για τη μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Δικαιούμαστε, λοιπόν, να συμπεράνουμε ότι το αποφασιστικό βήμα είναι προ των πυλών, έστω κι αν η ειρήνη δεν έρθει άμεσα; Το καλύτερο θα ήταν να κρατήσουμε μικρό καλάθι. Ειδικά καθώς στην περίπλοκη «εξίσωση» του Ουκρανικού υπάρχουν και άλλες δύο καθοριστικές παράμετροι: η Ευρώπη και η Κίνα.
Όσον αφορά στην πρώτη, η πλειοψηφία των κρατών-μελών της ΕΕ έχει ξεκαθαρίσει, σε όλους τους τόνους, ότι δεν είναι διατεθειμένη να πιέσει τον πρόεδρο της Ουκρανίας να δεχθεί εδαφικές παραχωρήσεις και να αναλάβει δεσμεύσεις όσον αφορά τη μελλοντική πορεία της χώρας του και τις συμμαχίες που θα επιλέξει. Το κάνει δε με το σκεπτικό πως κάτι τέτοιο όχι απλώς παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, αλλά και θα ανοίξει την όρεξη στον Πούτιν για να διεκδικήσει ακόμη περισσότερα – ακόμη και να εισβάλει στην Ευρώπη, όπως προειδοποιούν αρκετοί.
Είναι γεγονός, μάλιστα, ότι πολλά θα κριθούν στη σύνοδο κορυφής της ερχόμενης εβδομάδας, που θα γίνει στις 18 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες. Κι αυτό διότι εάν καταλήξει σε συμφωνία για την αξιοποίηση των «παγωμένων» ρωσικών κεφαλαίων, με τη μορφή ενός «δανείου επανόρθωσης» προς το Κίεβο, τότε οι Ευρωπαίοι θα αισθανθούν πολύ πιο ισχυροί για να επιβάλουν τη θέση τους, καθώς θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν τη συνέχιση του πολέμου για δύο ακόμη χρόνια.
Τι φοβούνται οι Κινέζοι
Οι Κινέζοι, από την άλλη, αν και επισήμως έχουν ταχθεί υπέρ του τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία μέσω διαλόγου και έχουν στηρίξει την αμερικανική πρωτοβουλία, είναι ικανοί και έξυπνοι για να αντιληφθούν πώς η όποια συμφωνία θα αφορά, εμμέσως πλην σαφώς, και τους ίδιους. Όχι τόσο επειδή σήμερα απειλούνται από τις κυρώσεις των ΗΠΑ, αλλά διότι υποψιάζονται τι μπορεί να έχει στο μυαλό του ο Τραμπ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, ως έμπειρος επιχειρηματίας που είναι και ως άνθρωπος ο οποίος αντιμετωπίζει την πολιτική πρωτίστως ως… μπίζνα, ξέρει ότι για να «σπάσει» μια κοινοπραξία πρέπει να τάξει στο ένα από τα δύο μέρη μια καλύτερη συμφωνία. Αυτό λοιπόν, τηρουμένων των αναλογιών, επιχειρεί να κάνει και στην περίπτωση της συμμαχίας της Κίνας με τη Ρωσία, η οποία τείνει να αποκτήσει στρατηγικά χαρακτηριστικά.
Με άλλα λόγια: Υποσχόμενος στον Πούτιν ότι μαζί του έχει να κερδίσει πολλά περισσότερα από ό,τι μέσω της σύμπραξής του με τον Σι Τζινπίνγκ, ελπίζει να προκαλέσει μια ρωγμή σε αυτόν τον δεσμό, με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα καταφέρει να τον κόψει. Αν δε το καταφέρει, θα βρεθεί σε εξαιρετικά πλεονεκτική θέση απέναντι στον πιο ισχυρό και απειλητικό ανταγωνιστή των ΗΠΑ, καθώς θα του έχει στερήσει ένα πολύτιμο, από πολλές πλευρές, στήριγμα.
Όλα αυτά, βεβαίως, είναι σενάρια και υποθέσεις επί χάρτου. Για την ώρα, αυτό που ενδιαφέρει είναι τι θα γίνει στην αιματοβαμμένη Ουκρανία. Καλό είναι, όμως, να έχουμε και τις «λεπτομέρειες» υπόψη μας…
