Ολοκληρώθηκε η καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του ιστορικού μνημείου
Ολοκληρώθηκε από το Πολυτεχνείο Κρήτης η καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου στη Ρόδο, ανοίγοντας τον δρόμο για την εκκίνηση των εργασιών αποκατάστασής του. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά μνημεία της χώρας, το οποίο περιλαμβάνεται στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Η καταγραφή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος με τίτλο «Ερευνητικές εργασίες για την καταγραφή υπάρχουσας κατάστασης, ερμηνεία παθολογίας και προτάσεις για την αποκατάσταση του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου στη Ρόδο», που υλοποιήθηκε βάσει της σύμβασης που υπεγράφη μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και του Πολυτεχνείου Κρήτης τον Νοέμβριο του 2023.
Χθες, η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού ενέκρινε την παραλαβή των παραδοτέων του προγράμματος, το οποίο ξεκίνησε να υλοποιείται πριν από δύο χρόνια. Στο πλαίσιο του στρατηγικού σχεδιασμού του υπουργείου για την προστασία και ανάδειξη της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου, είχε αποφασιστεί η δρομολόγηση του έργου αποκατάστασης και ανάδειξης του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου, που δεσπόζει στο κέντρο της Μεσαιωνικής Πόλης.
Λόγω της ιδιαίτερης ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας του μνημείου, το υπουργείο Πολιτισμού ανέθεσε στο Πολυτεχνείο Κρήτης την εκπόνηση ολοκληρωμένου ερευνητικού προγράμματος, το οποίο περιλάμβανε την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης, την ερμηνεία των παθολογιών του κτηρίου και την κατάρτιση τεκμηριωμένων προτάσεων αποκατάστασης.
Οι ερευνητικές εργασίες περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, ιστορική τεκμηρίωση των οικοδομικών φάσεων και των προηγούμενων επεμβάσεων στο μνημείο, αναλυτική αποτύπωση και διερεύνηση των δομικών υλικών, καταγραφή φθορών και βλαβών, έλεγχο της στατικής επάρκειας του κτηρίου, καθώς και προτάσεις δομητικής αποκατάστασης σε συνάφεια με την αρχιτεκτονική του φυσιογνωμία. Παράλληλα, εξετάστηκε η ένταξη νέων χρήσεων στους εσωτερικούς και υπαίθριους χώρους, στην αυλή και στους κήπους του Παλατιού.
Επιπλέον, εκπονήθηκαν προτάσεις για τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, τη μελέτη πυρασφάλειας και πυρόσβεσης, καθώς και για τη βελτίωση της προσβασιμότητας των Ατόμων με Αναπηρία στο μεγαλύτερο μέρος των χώρων του μνημείου.
Η αποκατάσταση και ανάδειξη του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου, σε συνδυασμό με τα έργα ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου των αρχαίων νεωρίων, των μεσαιωνικών κήπων του Παλατιού, την ένταξη υπαίθριας γλυπτοθήκης στην περιοχή της Περβόλας και τη λειτουργική σύνδεση με τους κήπους, αναμένεται να δημιουργήσει έναν ενιαίο και μοναδικό, για τα ελληνικά δεδομένα, επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο στην καρδιά της Ρόδου.
Σύμφωνα με τα πορίσματα της μελέτης, η σημερινή λειτουργία του Παλατιού παρουσιάζει δομικά και οικοδομικά προβλήματα, τα οποία αποδίδονται κυρίως στην υγρασία, τις θερμικές καταπονήσεις, τη φθορά των λίθων, την αποδιοργάνωση των κονιαμάτων, καθώς και στις επιπτώσεις από σεισμικά φαινόμενα.
Παράλληλα, καταγράφηκαν σημαντικές ελλείψεις στις υποδομές εξυπηρέτησης επισκεπτών. Η λειτουργική οργάνωση του μνημείου χαρακτηρίζεται αποσπασματική, με περιορισμένο αριθμό χώρων υγιεινής σε σχέση με τον μεγάλο όγκο επισκεπτών, ανεπαρκή οργάνωση αναψυκτηρίου και πωλητηρίου, ελλιπή σήμανση διαδρομών και πληροφοριών, καθώς και προβλήματα φωτισμού και αερισμού.
Η ανεπάρκεια της σήμανσης δυσχεραίνει την κατανόηση της διαδρομής τόσο προς τους εκθεσιακούς χώρους όσο και προς τις υποστηρικτικές υπηρεσίες. Οι υποδομές παραμένουν διάσπαρτες, χωρίς να συγκροτούν ενιαία λειτουργική ενότητα, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά τη συνολική μουσειακή εμπειρία και τη σύνδεση του Παλατιού με το φρουριακό συγκρότημα και τους κήπους.
Υπενθυμίζεται ότι μετά την αποχώρηση των Ιταλών το 1948 και την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στο Ελληνικό Κράτος, το Παλάτι των Ιπποτών κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο και αποδόθηκε στο κοινό ως επισκέψιμος χώρος και τόπος πολιτιστικών εκδηλώσεων.
