Δεν πετάνε τη σκούφια τους οι ενώσεις καταναλωτών για την πρωτοβουλία μείωσης τιμών στα σούπερ μάρκετ, με την ονομασία «1000 κωδικοί». ΕΚΠΟΙΖΩ, ΚΕΠΚΑ, ΕΕΚΕ και ΙΝΚΑ μιλάνε
Άνθρακες αποδεικνύεται, προς ώρας, ο θησαυρός της μείωσης τιμών στα σούπερ μάρκετ, προκαλώντας τις πρώτες μέρες μάλλον σύγχυση και εκνευρισμό, παρά ανακούφιση στους καταναλωτές.
Το μέτρο ξεκίνησε επισήμως να εφαρμόζεται την Τετάρτη 15 Οκτωβρίου, με το υπουργείο Ανάπτυξης να δημοσιοποιεί λίστα με 2.180 κωδικούς. Όσα ακολούθησαν, όπως τα μεταφέρουν εκπρόσωποι καταναλωτικών ενώσεων, μαρτυρούν ασυνεννοησία αν όχι μπάχαλο.
Το καταναλωτικό κοινό έσπευσε στα σούπερ μάρκετ, περιμένοντας να βρει όλους τους κωδικούς της λίστας σε χαμηλότερη τιμή, για να συνειδητοποιήσει ότι υπήρχε απλώς μια μικρή επιλογή. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, η Ένωση Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, προχώρησε σε διευκρινήσεις.
Διευκρινίσεις από την Ένωση Σούπερ Μάρκετ
Μεταξύ άλλων η ΕΣΕ ξεκαθάρισε τα εξής: «Η λίστα που δημοσιοποίησε το υπουργείο Ανάπτυξης, αφορά συνολικά τους κωδικούς στους οποίους θα εφαρμοστεί μείωση τιμής σε όλα τα σούπερ μάρκετ της χώρας και σε αυτούς περιλαμβάνονται τόσο επώνυμα προϊόντα, όσο και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας που διαθέτει η κάθε αλυσίδα. Το παραπάνω σημαίνει με άλλα λόγια ότι σε κάθε αλυσίδα οι καταναλωτές θα βρίσκουν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας με μειωμένη τιμή της αντίστοιχης αλυσίδας και όχι φυσικά άλλων».
Δηλαδή, δεν θα υπάρχει μια ενιαία λίστα, αλλά το κάθε σούπερ μάρκετ θα κάνει τα δικά του, ανάλογα με τις ιδιωτικές ετικέτες που διαθέτει.
Επίσης, η ΕΣΕ εξήγησε ότι «οι κωδικοί που συμπεριλαμβάνονται στην πρωτοβουλία και οι οποίοι θα έχουν μειωμένη τιμή, θα εμφανίζονται στα ράφια των σούπερ μάρκετ σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα, έως το τέλος του χρόνου».
Συμπλήρωσε ότι «η συλλογή των προϊόντων που θα έχουν μειωμένη τιμή διαφέρει ανά κατάστημα λόγω διαφορετικού μεγέθους και διαθέσιμου κωδικολογίου».
Δηλαδή, οι εκπτώσεις θα διαφέρουν όχι μόνο από αλυσίδα σε αλυσίδα, αλλά και ανάμεσα στα καταστήματα της κάθε αλυσίδας.
Τι σημαίνει για τους καταναλωτές η πρωτοβουλία «1000 κωδικοί»
Για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα του πώς λειτούργησε το μέτρο εθελοντικής μείωσης τιμών, απευθυνθήκαμε στους εκπροσώπους των μεγαλύτερων καταναλωτικών ενώσεων. Η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ Γιώτα Καλαποθαράκου, ο πρόεδρος του ΚΕΠΚΑ Νίκος Τσεμπερλίδης, ο πρόεδρος του ΕΕΚΕ Απόστολος Ραυτόπουλος και ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ Γιώργος Λεχουρίτης, επιχειρούν μια πρώτη αποτίμηση της «Πρωτοβουλίας 1000 κωδικοί».

Γιώτα Καλαποθαράκου – ΕΚΠΟΙΖΩ: Μόλις 200 με 300 οι κωδικοί
«Το πρώτο που διαπιστώσαμε κι εμείς και οι καταναλωτές, από καταγγελίες και μηνύματα που λάβαμε από μέλη μας και μη, είναι ότι τα ταμπελάκια είναι καταρχάς πολύ λίγα, από 200 με 300 κωδικούς σε κάθε σούπερ μάρκετ», μας λέει η κ. Γιώτα Καλαποθαράκου, πρόεδρος της Ένωσης Καταναλωτών ‘’η Ποιότητα Ζωής’’ – ΕΚΠΟΙΖΩ.
«Μας είπαν ότι ο αριθμός των κωδικών προοδευτικά θα αυξάνεται, αν και αυτό θα εξαρτάται από το μέγεθος της κάθε αλυσίδας και του κάθε καταστήματος. Διευκρινίστηκε επίσης ότι οι μειώσεις τιμών θα μεταφέρονται σταδιακά. Το σημαντικότερο όμως πρόβλημα, που μας αναφέρουν καταναλωτές και το είδαμε κι εμείς, είναι ότι στα ταμπελάκια αναγράφεται μια τιμή ως μειωμένη, αλλά δεν υπάρχει ούτε η αρχική τιμή, ούτε το ποσοστό έκπτωσης. Οπότε ο καταναλωτής δεν έχει ξεκάθαρο μέτρο σύγκρισης», συμπληρώνει η κ. Καλαποθαράκου.
«Μια άλλη καταγγελία που μας μεταφέρουν οι καταναλωτές, και έχουν δίκιο, είναι ότι αν το ίδιο προϊόν είχε πριν ένα μήνα διαδοχικές αυξήσεις, και τώρα έχει μείωση 5% ή 10%, δεν είναι προς όφελός μας. Ως ΕΚΠΟΙΖΩ δεν θεωρούμε ότι είναι ένα μέτρο που θα συμβάλλει αποφασιστικά στο να ανακουφιστούν τα νοικοκυριά.
Θετική η αναγραφή τιμής παραγωγού
«Δεν θέλουμε να απαξιώσουμε την πρωτοβουλία του υπουργείου Ανάπτυξης. Έστω και ένα ευρώ να εξοικονομήσει ο καταναλωτής είναι θετικό. Όμως θέλουμε να μειωθούν οι τιμές σε βασικά προϊόντα που βάζουμε κάθε μέρα στο καλάθι μας. Αυτό δεν το βλέπουμε. Τα περισσότερα προϊόντα είναι ‘’περιφερειακά’’ και πάνω από 60% είναι ιδιωτικής ετικέτας, που ήταν καθ’ομολογίαν και τα πιο φθηνά. Δεν περιλαμβάνονται βασικές κατηγορίες, όπως το κρέας, τα ψάρια, τα λαχανικά, τα μη συσκευασμένα τυροκομικά».
Η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ επικροτεί την προαναγγελία του υπουργού Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου για αναγραφή της αρχικής τιμής παραγωγού στα ράφια, μαζί με την τελική τιμή. «Είναι κάτι πολύ σημαντικό και πρέπει να γίνει. Εκεί θα φανεί η αισχροκέρδεια των μεσαζόντων και τα υπερκέρδη. Όταν ένα προϊόν ξεκινάει από το χωράφι με 50 λεπτά και φτάνει με τρία ή δύο ευρώ στο ράφι, είναι τεράστια η διαφορά, όσο και να είναι το κόστος των ενδιάμεσων σταδίων – μεταφορικά, συσκευασία, αποθήκευση κ.λπ.».

Νίκος Τσεμπερλίδης – ΚΕΠΚΑ: «Μπαλωθιά στον αέρα»
Σύμφωνα με τον Νίκο Τσεμπερλίδη, πρόεδρο του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ), με έδρα τη Θεσσαλονίκη, η πρωτοβουλία εθελοντικής μείωσης τιμών δημιουργεί ερωτηματικά.
«Καταρχάς δεν ξέρουμε ακριβώς πόσα και ποια σουπερμάρκετ συμμετέχουν. Ξέρουμε ότι θα είναι τα μέλη της ΕΣΕ, στο ΔΣ της οποίας συμμετέχουν οι πέντε μεγαλύτερες αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Όμως η Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, ούτε το λιανεμπόριο είναι μόνο οι μεγάλες αλυσίδες. Όταν γίνεται μια επίσημη ανακοίνωση για τη λιανική θα πρέπει να αναφέρει ακριβώς σε ποια καταστήματα εφαρμόζεται», δηλώνει ο κ. Τσεμπερλίδης.
«Οποιαδήποτε μείωση τιμών είναι θετική αρκεί να βασίζεται στη μείωση των κερδών, όχι στην αναγκαστική και προσχηματική μικρή μείωση επειδή υποχώρησαν οι τιμές σε κάποιες πρώτες ύλες ή στην ενέργεια», συνεχίζει.
Προβληματική επικοινωνία
Ο ίδιος θεωρεί προβληματική την επικοινωνία του μέτρου. «Μας είπε η ΕΣΕ ότι δεν θα υπάρχουν οι 2.000 κωδικοί σε κάθε αλυσίδα, ούτε σε όλα τα καταστήματα. Δεν θα έπρεπε όλες οι αλυσίδες να ανακοινώνουν, ποιοι ακριβώς είναι οι κωδικοί που συμμετέχουν και ποια τα ποσοστά της μείωσης τιμών; Κάθε εβδομάδα οι αλυσίδες βγάζουν πάνω από 500 προϊόντα σε προσφορά, με εκπτώσεις ως και 50%. Μας ενημερώνουν γι’αυτές με φυλλάδια και ηλεκτρονικά, ώστε να μας προσελκύσουν να ψωνίσουμε. Το ερώτημα που τους απευθύνουμε είναι: Ενώ μας δίνετε τόσες πληροφορίες για τους κωδικούς που έχετε εκπτώσεις δικές σας, γιατί σε μια τόσο μεγάλη και επίσημη πρωτοβουλία, πρέπει να πηγαίνουμε από σούπερ μάρκετ σε σούπερ μάρκετ για να δούμε τι ισχύει και τι όχι;».
Ο πρόεδρος του ΚΕΠΚΑ επιμένει ότι οι μειώσεις τιμών με τον τρόπο που εφαρμόζονται εξυπηρετούν κυρίως ένα παιχνίδι εντυπώσεων. Επισημαίνει ότι σε ορισμένα προϊόντα θα έπρεπε να έχουμε δει πολύ μεγαλύτερες μειώσεις τιμών, εφόσον έχει υπάρξει υποχώρηση στις τιμές των πρώτων υλών, π.χ. ως και -50% στην περίπτωση των αλεύρων. Όμως αυτό δεν συνέβη.
Προβληματικό θεωρεί και το γεγονός ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρη σήμανση για τα ακριβή ποσοστά μείωσης των τιμών. «Το μέτρο είναι μια μπαλωθιά στον αέρα. Αν θέλανε πραγματικά να βοηθήσουν, ας έδιναν πλήρως τα στοιχεία των τιμών, αρχικών και τελικών. Αν δεν θέλανε να δημιουργήσουν προβλήματα στον ανταγωνισμό ας τα έδιναν στις πιστοποιημένες ενώσεις καταναλωτών».

Απόστολος Ραυτόπουλος – ΕΕΚΕ: Εκστρατεία ενημέρωσης για την ακρίβεια
Ο Απόστολος Ραυτόπουλος, πρόεδρος της Ένωσης Εργαζόμενων Καταναλωτών Ελλάδας (ΕΕΚΕ), η οποία λειτουργεί υπό την αιγίδα της ΓΣΕΕ, σημειώνει ότι οι κωδικοί είναι σχετικά λίγοι σε κάθε σούπερ μάρκετ, και αφορούν κυρίως προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Επίσης έχει εντοπίσει προϊόντα τα οποία πωλούνταν φθηνότερα πριν ανακοινωθεί το μέτρο της μείωσης τιμών.
Στο πλαίσιο του διήμερου εκδηλώσεων «ΙnfoFest #Τοuch Your Rights» της ΓΣΕΕ στο Μετρό Συντάγματος, η ΕΕΕΚΕ πραγματοποιεί τη Δευτέρα 20 Οκτωβρίου στις 13.00 ενημερωτική συζήτηση για τα δικαιώματα των καταναλωτών με τίτλο «Ποιος ευθύνεται για την ακρίβεια;», όπου θα παρουσιαστούν περισσότερα στοιχεία.
Γιώργος Λεχουρίτης – ΙΝΚΑ: «Θολό το τοπίο»
«Το τοπίο ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει, γίνονται δηλώσεις κυρίως επικοινωνιακού και όχι ουσιαστικού χαρακτήρα», δηλώνει ο Γιώργος Λεχουρίτης, πρόεδρος του ΙΝΚΑ- Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας.
«Μετά από επιτόπιες έρευνες διαπιστώσαμε ότι ούτε οι 1000 κωδικοί έχουν ενταχθεί, πόσο μάλλον οι 2.000 που ανακοίνωσε το υπουργείο Ανάπτυξης. Επίσης δεν αντιλαμβανόμαστε πώς επιλέγονται αυτοί οι κωδικοί.
Ενώ έχουν ενταχθεί κωδικοί μειωμένης σημασίας, δεν περιλαμβάνονται βασικά καταναλωτικά προϊόντα, όπως το κρέας ή το βρεφικό και το παιδικό γάλα.
Κάθε σουπερμάρκετ έχει τους δικούς του κωδικούς ιδιωτικής ετικέτας ή επώνυμων. Πώς μπορεί να συγκρίνει και να κάνει έρευνα ο καταναλωτής ποιο σούπερ μάρκετ είναι φθηνότερο αφού δεν είναι τα ίδια παντού;», αναρωτιέται ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ.
Ο ίδιος θεωρεί ως σημαντικότερο μειονέκτημα του μέτρου των «1000 κωδικών», το γεγονός ότι δεν αναγράφεται αρχική και τελική τιμή. Θεωρεί πολύ σημαντική την πρωτοβουλία του υπουργού Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου να αναγράφεται τιμή παραγωγού και τιμή ραφιού στα προϊόντα. «Ελπίζουμε μόνο να αναγράφονται οι πραγματικές τιμές παραγωγών και όχι τιμές «σκηνοθετών», που διαμορφώνονται από διάφορους μεσάζοντες