Ξεπερνά τα 40-45 δισεκατομμύρια ευρώ η παραοικονομία στην Ελλάδα, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 18% του ΑΕΠ της χώρας. Αν και μειώθηκε σημαντικά την τελευταία πενταετία, με αρκετές πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει οι αρμόδιες Αρχές, εξακολουθεί να βρίσκεται ψηλά, καθώς τα μετρητά παραμένουν η κυρίαρχη μέθοδος πληρωμής, αντιπροσωπεύοντας, σύμφωνα με στοιχεία του ΚΕΠΕ, πάνω από 4 στα 10 ευρώ της αξίας των συναλλαγών.
Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής αποκαλύπτουν ότι το 2024 οι Ελληνες κατανάλωσαν 4,1 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερα από τα συνολικά εισοδήματα που δήλωσαν.
Το διαθέσιμο εισόδημα ανήλθε στα 158,5 δισ. ευρώ, ενώ η κατανάλωση στα 162,6 δισ. ευρώ. Η καταναλωτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 4,6%, την ίδια ώρα που οι αποταμιεύσεις μειώθηκαν κατά 2,5%. Και ενώ η διαφορά διαθέσιμου εισοδήματος και κατανάλωσης μπορεί σε κάποιο ποσοστό να δικαιολογηθεί από ανάλωση αποταμιεύσεων προηγούμενων ετών, ένα σημαντικό μέρος της, σύμφωνα με ειδικούς, αφορά μαύρο χρήμα – είτε από νόμιμες είτε από παράνομες δραστηριότητες.
Οι επιχειρηματίες αναφέρουν ότι άνω του 40%των πελατών τους συνεχίζουν να πληρώνουν με μετρητά. Η χρήση των μετρητών επιτρέπει, όπως τονίζουν, το ξέπλυμα σε κάποιον βαθμό, ακόμη και μέσα από καθημερινές μικρές συναλλαγές έως 500 ευρώ, ακόμη και αν εκδίδεται απόδειξη.
Την ίδια ώρα, τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι, ενώ αυξάνονται το πλαστικό χρήμα και ο αριθμός των καρτών, μειώνονται οι συναλλαγές με αυτές.
Οι ενεργές κάρτες πληρωμών ανήλθαν σε 21,6 εκατομμύρια τον Ιούνιο του 2025, αυξημένες κατά 5,3% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2024. Οι χρεωστικές κάρτες αυξήθηκαν κατά 6%, ενώ οι πιστωτικές κατά 1%. Ωστόσο, ο μέσος αριθμός συναλλαγών ανά κάρτα μειώθηκε στις 61, από 65 το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Στις χρεωστικές κάρτες, που αποτελούν το κύριο υποκατάστατο των μετρητών, οι συναλλαγές ανά κάρτα περιορίστηκαν σε 67 από 71, ενώ στις πιστωτικές μειώθηκαν σε 29 από 30. Η μέση αξία συναλλαγών ανά κάρτα υποχώρησε κατά 10% στις χρεωστικές και 2,6% στις πιστωτικές.
Τα μετρητά, λοιπόν, καλά κρατούν στην αγορά, «βοηθώντας» και την παραοικονομία. Ερευνα τηςΕυρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έδειξε ότι το 2024 στην Ελλάδα ο αριθμός συναλλαγών με μετρητά ανερχόταν στο 54%, έναντι 37% των συναλλαγών με κάρτα.
Η ίδια έκθεση σημείωνε ότι περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα Ευρωπαίους (41%), συμπεριλαμβανομένων των Ελλήνων, δήλωναν πως προτιμούν τα μετρητά επειδή θεωρούν ότι διασφαλίζουν την ανωνυμία και την ιδιωτικότητά τους, ενώ το 28% υπογράμμιζε ότι τα μετρητά γίνονται αποδεκτά σε περισσότερες περιπτώσεις συναλλαγών.
