Καθώς το εργασιακό νομοσχέδιο οδεύει προς ψήφιση στη Βουλή, αξίζει να δούμε την «ακτινογραφία» της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από τα τελευταία μηνιαία στοιχεία απασχόλησης μισθωτών ιδιωτικού δικαίου του e-ΕΦΚΑ.
Τα στοιχεία αναρτήθηκαν πρόσφατα και αφορούν τον Φεβρουάριο του 2025.
Από αυτά προκύπτει ότι ο μέσος μισθός για το σύνολο των απασχολούμενων είναι μόλις 1176 ευρώ μεικτά ή μόλις 940 ευρώ καθαρά.
Πρόκειται για ένα ποσό που παρά τις διαδοχικές αυξήσεις, παραμένει χαμηλότερο σχεδόν κατά 90 ευρώ ή -7% από τον αντίστοιχο ονομαστικό μέσο μισθό του 2010. Αν λάβουμε υπόψιν την επίδραση του πληθωρισμού, η μείωση της αγοραστικής δύναμης του μισθού είναι πολλαπλάσια.
πηγή: e-EΦΚΑ
Οι εργαζόμενοι παρακαλούν για υπερωρίες;
Ένα από τα επιχειρήματα της υπουργού Εργασίας για το 13ωρο είναι ότι το ζήτησαν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι που κάνουν δύο δουλειές, και που δεν θέλουν να χάνουν χρόνο και χρήμα «πηγαίνοντας με το μηχανάκι από τη μια δουλειά στην άλλη». Τώρα θα μπορούν να βγάζουν τα ίδια και περισσότερα χρήματα με μία δουλειά, που θα φτάνει για δύο, αφού θα εργάζονται ως και 5 ώρες παραπάνω μετά το οχτάωρο.
Υπενθυμίζεται ότι οι 13 ώρες ημερησίως θεσμοθετήθηκαν με τον νόμο Γεωργιάδη (5053/2023), για όσους εργάζονται σε δύο εργοδότες, στον έναν με πλήρη και στον δεύτερο με μερική απασχόληση.
Όταν ο μέσος μισθωτός καλείται να επιβιώσει με 940 ευρώ τον μήνα, δεν είναι να απορεί κανείς που η υπερωριακή απασχόληση ή/ και η δεύτερη δουλειά φαντάζει μονόδρομος για να συμπληρωθεί το εισόδημα.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με έρευνα της Metron Analysis για το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ η πλειονότητα των εργαζομένων (65%) θεωρεί ότι τα σημερινά ωράρια αποθαρρύνουν τη δημιουργία ή τη διεύρυνση οικογένειας. Το ποσοστό είναι ακόμα υψηλότερο στους ανύπαντρους εργαζόμενους και στις γυναίκες, αγγίζοντας το 69% και το 67% αντίστοιχα.
Έμφυλο μισθολογικό χάσμα
Σύμφωνα με τα στοιχεία του e-EΦΚΑ, οι γυναίκες στον ιδιωτικό τομέα εξακολουθούν να πληρώνονται σημαντικά λιγότερο από τους άντρες συναδέλφους τους. Σε επίπεδο μέσου ημερομισθίου η ψαλίδα ξεπερνάει τα 9 ευρώ, και σε επίπεδο μέσου μισθού είναι πάνω από 210 ευρώ. Συγκεκριμένα, ο μέσος μικτός μισθός για τους άντρες ήταν τον Φεβρουάριο 1276,94 ευρώ – υπερβαίνοντας οριακά το «κατώφλι» των 1000 ευρώ καθαρά. Για τις γυναίκες ήταν μόλις 1066 ευρώ μικτά ή 866 ευρώ καθαρά.
Η ψαλίδα στους μισθούς οφείλεται και στην υπερεκπροσώπηση των γυναικών στη μερική απασχόληση. Σχεδόν οι έξι στους δέκα εργαζομένους με μειωμένο ωράριο είναι γυναίκες. Στον αντίποδα, το 55% των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης είναι άντρες.
Μικρά αφεντικά, μικρότεροι μισθοί
Σύμφωνα με τον e-ΕΦΚΑ, από το σύνολο των 2,55 εκατομμυρίων ασφαλισμένων μισθωτών στον ιδιωτικό τομέα, περίπου τα 1,9 εκατομμύρια εργάζονται σε επιχειρήσεις με περισσότερους από 10 εργαζόμενους.
Γι’ αυτούς ο μέσος όρος μηναίων αποδοχών είναι 1296 ευρώ μικτά, σχεδόν 20 ευρώ περισσότερα από τον εθνικό μέσο όρο. Για τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης, ο μέσος μισθός προσεγγίζει τα 1470 ευρώ μικτά.
Για τους εργαζόμενους που δουλεύουν σε επιχειρήσεις με λιγότερους από δέκα μισθωτούς, ο μέσος μισθός (πλήρους και μερικής απασχόλησης) είναι μόλις 818 ευρώ μικτά ή 700 καθαρά. Για την πλήρη απασχόληση, ο μικτός μισθός στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, ίσα που φτάνει τα 1023 ευρώ το μήνα. Ο καθαρός μισθός είναι μόλις 840 ευρώ.
Η μισθολογική ψαλίδα ανάμεσα στις πολύ μικρές και τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις προσεγγίζει τα 450 ευρώ μικτά, για πλήρη απασχόληση. Πρόκειται για μια διαφορά 43%.
Η κατανομή της απασχόλησης
Στο σύνολο των ασφαλισμένων πάνω από ένας στους τέσσερις (25,53%) είναι υπάλληλοι γραφείου. Άλλο ένα 20% εργάζονται στην παροχή υπηρεσιών, σε καταστήματα και υπαίθριες αγορές. Ακολουθούν οι ανειδίκευτοι εργάτες, χειρώνακτες και μικρο-επαγγελματίες με περίπου 15,4% επί του συνόλου των ασφαλισμένων.
Περίπου το 10% εργάζονται ως τεχνολόγοι-τεχνικοί βοηθοί. Οι ασκούντες επιστημονικά ή καλλιτεχνικά επαγγέλματα είναι λιγότεροι από 8%, ενώ σχεδόν άλλοι τόσοι είναι ειδικευμένοι βιομηχανικοί εργάτες (χειριστές εγκαταστάσεων, μηχανημάτων κ.λπ).
Ελάχιστοι είναι οι ειδικευμένοι μισθωτοί στον πρωτογενή τομέα μόλις το 0,3% του συνόλου.
Τα υψηλότερα και τα χαμηλότερα ημερομίσθια
Με βάση την κατανομή των κοινών επιχειρήσεων, με δέκα μισθωτούς και άνω, ανά οικονομική δραστηριότητα, τα υψηλότερα ημερομίσθια προσφέρει η δασοκομία-υλοτομία, αποφέροντας κατά μέσο όρο 125 ευρώ τη μέρα (μεικτά). Όμως η συνεισφορά της στην απασχόληση είναι αμελητέα, αφού αντιστοιχεί σε λιγότερο από 1% των ασφαλισμένων.
Πάνω από 120 ευρώ μεροκάματο προσφέρει ο κλάδος της «παραγωγής οπτάνθρακα (κοκ), προϊόντων διύλισης πετρελαίου», που απασχολεί όμως μόλις το 0,3% των ασφαλισμένων. Πάνω από 115 ευρώ ημερησίως κερδίζουν κατά μέσο όρο οι απασχολούμενοι στις υδάτινες μεταφορές. Το φράγμα των 100 ευρώ ημερησίως ξεπερνάνε επίσης οι εργαζόμενοι στους ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.
Στον αντίποδα, από τα χαμηλότερα μεροκάματα –στις επιχειρήσεις 10 ατόμων και άνω – δίνουν το λιανεμπόριο, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια, με 48 και 52 ευρώ μικτά αντίστοιχα (έναντι 61 ευρώ του μέσου όρου).
Οι επιχειρήσεις με λιγότερους από δέκα μισθωτούς έχουν πολύ χαμηλότερα μεροκάματα, μόλις 44 ευρώ κατά μέσο όρο. Οι πιο κακοπληρωμένοι όλων είναι οι εργαζόμενοι στην εκπαίδευση, με μεροκάματο μόλις 33 ευρώ την ημέρα. Ακολουθούν το λιανεμπόριο, η υγεία – κοινωνική μέριμνα και οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες, με μεροκάματο γύρω στα 40 ευρώ.
Πληροφορική – έρευνα και ανάπτυξη
Σύμφωνα με τα στοιχεία του e-ΕΦΚΑ οι θέσεις εργασίας στην έρευνα και ανάπτυξη αποτελούν μόλις το 0,6% των ασφαλισμένων στις επιχειρήσεις άνω των δέκα ατόμων, με μέσο ημερομίσθιο 80 ευρώ. Σχετικά υψηλότερα μεροκάματα προσφέρει η πληροφορική, σχεδόν 88 ευρώ, απασχολώντας το 3,5% των εργαζομένων στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις.
Στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι εργαζόμενοι σε επαγγέλματα πληροφορικής είναι σχεδόν το 2% του συνόλου, με μέσο ημερομίσθιο τα 60 ευρώ. Οι εργαζόμενοι σε έρευνα και ανάπτυξη είναι μόλις 0,25%, με μέσο ημερομίσθιο 68 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για ισχνή μειοψηφία, αντανακλώντας την τεχνολογική και παραγωγική υστέρηση της ελληνικής αγοράς εργασίας.
