Σε τεντωμένο σκοινί δείχνει να ακροβατεί η κυβερνητική ηγεσία καθώς δύο εβδομάδες πριν από την πολυαναμενόμενη παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης οι επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου αναζητούν συνεκτικό αφήγημα που θα αλλάξει τους δυσμενείς συσχετισμούς που έχουν δημιουργηθεί στην ελληνική κοινωνία τους πολλούς τελευταίους μήνες.

Τα μηνύματα κοινωνικής δυσαρέσκειας που εισέπραξαν τα στελέχη της κυβερνητικής παράταξης τα οποία βρέθηκαν στις περιφέρειές τους το τελευταίο διάστημα, συνδυάζοντας διακοπές και πολιτικές εξορμήσεις, υπήρξαν πολύ ισχυρά. Οι προσδοκίες για ένα ανέμελο καλοκαίρι που είχαν καλλιεργηθεί στην αρχή της θερινής σεζόν δεν επιβεβαιώθηκαν στην πράξη. Η επίμονη ακρίβεια εξακολουθεί να δοκιμάζει σκληρά τις οικονομικές αντοχές των περισσότερων νοικοκυριών, ένα μεγάλο μέρος των οποίων περιόρισε σημαντικά τη διάρκεια των θερινών διακοπών εξαιτίας του αυξημένου κόστους.

Την ίδια ώρα, τα προπαγανδιστικά αφηγήματα που επιχειρήθηκε να στηθούν ως ανάχωμα στο κλίμα απαισιοδοξίας της πλειονότητας των πολιτών δεν άντεξαν μπροστά στη δυσμενή πραγματικότητα. Οι πρόωροι πανηγυρισμοί των αρμόδιων κυβερνητικών ιθυνόντων για μια καλή αντιπυρική περίοδο «κάηκαν» από τις φλόγες που απείλησαν να φθάσουν στο κέντρο της Πάτρας. Ενώ και τα μεθοδευμένα από το αρμόδιο υπουργείο στοιχεία για την υποτιθέμενη θετική αξιολόγηση που κάνουν οι πολίτες στο Εθνικό Σύστημα Υγείας ήρθαν αντιμέτωπα με την εντελώς αντίθετη εικόνα που κατέγραψε η Eurostat, καταρρίπτοντας τους ισχυρισμού του Αδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος επιμένει στο δικό του αφήγημα σύμφωνα με το οποίο «με την κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι όλα ζάχαρη» και όποιος δεν το συμμερίζεται εντάσσεται αυτομάτως στη «συμμορία της μιζέριας».

Υπό αυτές τις συνθήκες, το κυβερνητικό επιτελείο προετοιμάζει επιμελώς το «πακέτο» των εξαγγελιών που θα κάνει ο κ. Μητσοτάκης το μεθεπόμενο Σαββατοκύριακο, 6 και 7 Σεπτεμβρίου, από το βήμα της ΔΕΘ. Παρά το γεγονός ότι φέτος είναι η πρώτη φορά στα χρονικά που οι ανακοινώσεις για τις «παροχές» της Θεσσαλονίκης ξεκίνησαν από τον Μάρτιο, οι συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη προσπαθούν να κρατήσουν χαμηλά τον πήχη, διαρρέοντας αρχικά ότι «το συνολικό πακέτο δεν θα ξεπεράσει τα 1,5 δισ. ευρώ» και εν συνεχεία ότι «θα είναι κάτω από τα 2 δισ. ευρώ».

Στόχος των συγκεκριμένων διαρροών είναι να μην προεξοφληθούν τα μέτρα που σχεδιάζεται να ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός, κάτι που αν συμβεί θα μειώσει τις επικοινωνιακές εντυπώσεις τις οποίες έχει μεγάλη ανάγκη να κερδίσει η κυβέρνηση, ευελπιστώντας ότι έτσι θα αναστραφεί η εικόνα φθοράς που καταγράφεται εδώ και καιρό στις δημοσκοπήσεις. Με αποκορύφωμα τη διαπιστωμένα μεγάλη ενόχληση της κοινής γνώμης από το πολύκροτο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και τους χειρισμούς γύρω από αυτό, η απήχηση της κυβερνητικής παράταξης στην πρόθεση ψήφου και του Πρωθυπουργού στη δημοφιλία υποχώρησε στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων εννιάμισι χρόνων που ο κ. Μητσοτάκης βρίσκεται στο τιμόνι της ΝΔ.

Οι εξαγγελίες και η έκπληξη

Με δεδομένη τη μεγάλη εγχώρια πολιτική ρευστότητα της τρέχουσας περιόδου, η οποία τροφοδοτείται και από την εντονότατη διεθνή γεωπολιτική αστάθεια, στις προθέσεις του πρωθυπουργικού επιτελείου, εν όψει της ΔΕΘ, είναι:

Αφενός να καταστεί δυνατή η ανακοίνωση ότι «έχει ξεκινήσει η επιστροφή των κλεμμένων από τις ευρωπαϊκές ενισχύσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ που καρπώθηκαν παράνομα αγρότες», και

Αφετέρου «το καλάθι των παροχών να είναι τέτοιο που να αγγίζει ευρύτερα κοινωνικά στρώματα» και κατά βάση τη λεγόμενη «μεσαία τάξη», που «αποτελεί το πλέον δυναμικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας και η προσέλκυσή της είναι αποφασιστικής σημασίας για τη διαμόρφωση των εκλογικών συσχετισμών».

Παρά τον επικοινωνιακό θόρυβο γύρω από την ανάκτηση των παράνομων επιδοτήσεων, συγκλίνουσες πληροφορίες αναφέρουν ότι μέχρι στιγμής τα αποτελέσματα είναι πενιχρά, καθώς οι περισσότερες δεσμεύσεις περιουσιακών στοιχείων που έχουν γίνει αφορούν μεμονωμένες περιπτώσεις που χαρακτηρίζονται «μικρά ψάρια». Πηγές που έχουν γνώση της εξέλιξης των ερευνών και μίλησαν στο «Βήμα» εκτιμούν ότι η τακτική που ακολουθείται μέχρι τώρα «επηρεάζεται από την ανάγκη για επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος, με αποτέλεσμα να έχουν μείνει στο απυρόβλητο τα “μεγάλα ψάρια” τα οποία συγκροτούν την εγκληματική οργάνωση που περιέγραψε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στο διαβιβαστικό κείμενο της δικογραφίας προς τη Βουλή».

Σε ό,τι αφορά το οικονομικό σκέλος των ανακοινώσεων του Πρωθυπουργού, το σίγουρο είναι ότι θα ανακοινωθούν αλλαγές στην κλίμακα της άμεσης φορολογίας με στόχο την ανακούφιση των μεσαίων στρωμάτων. Βέβαιο επίσης θεωρείται ότι θα εξαγγελθούν μέτρα για το μεγάλο στεγαστικό πρόβλημα, περιορισμένες αυξήσεις στις συντάξεις που μπορεί να συνοδευθούν με κατάργηση της αποκαλούμενης «προσωπικής διαφοράς», ενώ θα επισημοποιηθούν οι αυξήσεις επιδομάτων στους ενστόλους που προαναγγέλθηκαν από την αρχή της άνοιξης.

Από εκεί και πέρα όλα είναι ανοιχτά και η αίσθηση που επικρατεί στους κύκλους των κυβερνητικών στελεχών είναι ότι «ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι πολύ πιθανό να επιφυλάξει κάποια έκπληξη που θα γίνει γνωστή με την εκφώνηση της ομιλίας του στα εγκαίνια της Διεθνούς Εκθεσης». Το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται σε επικοινωνία με τις ευρωπαϊκές αρχές προκειμένου να λάβει το «πράσινο φως» για να εξαντλήσει τα περιθώρια του υφιστάμενου δημοσιονομικού χώρου.

Το «αποτύπωμα» και τα νέα κόμματα

Το αποτύπωμα που θα αφήσει η παρουσία του Πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη θεωρείται καθοριστικό για τις πολιτικές εξελίξεις του προσεχούς διαστήματος. Πολύ περισσότερο που το ίδιο διάστημα, δηλαδή εντός του Σεπτεμβρίου, αναμένεται να αποκρυσταλλωθούν τα σχέδια για τη δημιουργία νέων πολιτικών φορέων τόσο στην Κεντροδεξιά όσο και στην Κεντροαριστερά. Το βαρύ πένθος που βιώνει, μετά την πρόσφατη τραγική απώλεια της κόρης του Λένας, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς έχει μεν παγώσει προσώρας τις συζητήσεις που είχαν ξεκινήσει μετά τη διακήρυξη των «91» και τη συνέντευξη του μεσσήνιου πολιτικού στο «Βήμα», αλλά το πιθανότερο είναι ότι εντός του Σεπτεμβρίου θα αναθερμανθεί ο διάλογος για να καλυφθεί το «πολιτικό κενό» που έχει διαπιστώσει ο κ. Σαμαράς.

Από την άλλη, είναι πλέον σαφές ότι ο έτερος πρώην πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, έχει ξεπεράσει τις αναστολές που είχε μέχρι πρότινος και εμφανίζεται έτοιμος να ανοίξει πρώτος τον δρόμο προς τη δημιουργία νέου σχήματος. Αν και με επίσημες και ανεπίσημες διαρροές, το Μέγαρο Μαξίμου σχολιάζει επικριτικά τις πρωτοβουλίες που φαίνεται ότι θα αναλάβει ο κ. Τσίπρας, δεν είναι βέβαιο ότι η οριστικοποίηση των σχεδιασμών του θα πλήξει την κυβερνητική παράταξη. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που στο κυβερνητικό επιτελείο έχουν την πεποίθηση ότι η επανεμφάνιση του πρώην πρωθυπουργού στην κεντρική πολιτική σκηνή αφενός συντηρεί τον κατακερματισμό των δυνάμεων της αντιπολίτευσης και αφετέρου δίνει επιχειρήματα στο κυβερνητικό επιτελείο να θυμίζει στους πολίτες τους λόγους για τους οποίους καταψηφίστηκε ο κ. Τσίπρας το 2019 αλλά και το 2023.

Εν μέσω της συγκεκριμένης θερμής ατμόσφαιρας, η κυβέρνηση σπεύδει εκούσα άκουσα να καταστείλει τη σεναριολογία περί επικείμενων αλλαγών στο ισχύον εκλογικό σύστημα, η οποία αναζωπυρώθηκε για μια ακόμη φορά, βρίσκοντας έρεισμα στα στοιχεία των μετρήσεων της κοινής γνώμης που δείχνουν να είναι αγεφύρωτη η απόσταση που χωρίζει την τωρινή επίδοση της ΝΔ από τον πήχη της αυτοδυναμίας. Κυβερνητικές πηγές με τις οποίες συνομίλησε «Το Βήμα» θεωρούν άνευ αντικειμένου τη σχετική φημολογία, η οποία, όπως λένε χαρακτηριστικά, «εντάσσεται στο τρίπτυχο ανασχηματισμός – πρόωρες κάλπες – αλλαγή του εκλογικού νόμου, τα οποίο πυροδοτεί σενάρια κάθε φορά που δεν υπάρχει έντονη πολιτική επικαιρότητα».

Οι ίδιες πηγές διαβεβαιώνουν ότι «ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα ενδώσει στις εισηγήσεις, διότι σε αυτό το θέμα θέλει να είναι συνεπής όπως ήταν και πριν από τις εκλογές του 2023, στις οποίες οι πολίτες τον επιβράβευσαν». Ενα βασικό επιχείρημα που επικαλούνται συνεργάτες του Πρωθυπουργού είναι ότι τυχόν αλλαγή θα εκπέμψει «ηττοπάθεια», ενώ και οι μετριοπαθείς πολίτες του Κέντρου δεν αρέσκονται σε πολιτικά παιχνίδια αυτού του είδους. Με αντίστοιχο σκεπτικό απορρίπτεται ακόμη και η αύξηση από το 3% στο 5% του ορίου που πρέπει να περάσει κάποιο κόμμα για να αποκτήσει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Οι θιασώτες της συγκεκριμένης ιδέας υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο θα αύξανε το συνολικό ποσοστό των κομμάτων που θα έμεναν εκτός Βουλής και, έτσι, με έμμεσο τρόπο θα υποχωρούσε ο πήχης της αυτοδυναμίας. Οι επικριτές της, ωστόσο, αντιτείνουν ότι θα μπορούσε να προκληθεί το αντίθετο αποτέλεσμα και πολλά από τα κόμματα που τώρα είναι στο 3% να βρεθούν στο 5%.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, δεν είναι λίγοι εκείνοι που και στο εσωτερικό της σημερινής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας θεωρούν ότι «θα είναι πλήρως απονομιμοποιημένη μια κυβέρνηση που θα επιχειρήσει να αποσπάσει αυτοδυναμία έχοντας ποσοστά κάτω από 35%». Αξίζει να σημειωθεί ότι με το ισχύον εκλογικό σύστημα, το πρώτο κόμμα μπορεί να εξασφαλίσει πλειοψηφία 151 βουλευτών με ποσοστό 36% και υπό την προϋπόθεση ότι τα κόμματα εκτός Βουλής θα συγκεντρώνουν αθροιστικά 19%.