ΑΔΜΗΕ: Στα «σκαριά» 2η ηλεκτρική διασύνδεση με την Κεντρική Ευρώπη

Εκτός από την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Γερμανίας, μέσω Αδριατικής, ο διαχειριστής πατάει το …κουμπί για δεύτερη εναλλακτική διαδρομή μέσω Ουγγαρίας

Όπως αναφέρει αρμόδια πηγή, ο Διαχειριστής του ελληνικού συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας συζητά με τη Βουλγαρία μια νέα όδευση για την ηλεκτρική διασύνδεση, η οποία θα ακολουθεί τον άξονα Ελλάδας -Βουλγαρίας –Ρουμανίας – Ουγγαρίας –Γερμανίας, ώστε αφού συμφωνηθεί, να υποβληθεί στην Κομισιόν.

Ο ΑΔΜΗΕ και οι συζητήσεις με την Tennet

Κι αυτό διότι, όπως επισημαίνει στέλεχος του ΑΔΜΗΕ, δεν είναι τόσο …προωθητικές οι συζητήσεις με τη γερμανική διαχειρίστρια εταιρεία «Tennet» και τους υπόλοιπους διαχειριστές των χωρών που εμπλέκονται στον Green Aegean Interconnector, δηλαδή στη διασύνδεση που, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, θα ξεκινά από τις ακτές της Ηπείρου, θα διασχίζει υποθαλάσσια την Αδριατική, θα προσαιγιαλώνεται στα παράλια της Σλοβενίας και θα συνεχίζει στην Αυστρία έως τη Νότια Γερμανία.

Όπως εξηγεί η ίδια πηγή, ένα έργο όπως ο Green Aegean – δυναμικότητας 3 GW, με προοπτική επαύξησης στα 6 έως 9 γιγαβάτ σε επόμενο στάδιο – πρέπει να «ευλογηθεί» από τις κυβερνήσεις των χωρών που διασχίζει ώστε να ξεκινήσει η ωρίμανση του έργου. Και με τη σημερινή κατάσταση στη Γερμανία, η οποία βαδίζει σε αχαρτογράφητα πολιτικά νερά, η ελληνική πλευρά θα πρέπει να περιμένει ώστε να επαν-εκκινήσει τις προσπάθειες με τη νέα γερμανική κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επόμενες εκλογές.

Στο μεταξύ, ο ΑΔΜΗΕ ωριμάζει το εναλλακτικό σενάριο που θέλει την όδευση του νέου καλωδίου να κινείται ανατολικά και να προσεγγίζει την Κεντρική Ευρώπη μέσω της Ουγγαρίας.

Σε κάθε περίπτωση, όπως είχε επισημάνει και ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης, μιλώντας στις αρχές Δεκεμβρίου στο 4ο ΟΤ Forum, δεν αποκλείεται να πραγματοποιηθούν και τα δύο καλώδια, αν και κάτι τέτοιο θα ήταν ιδιαίτερα δαπανηρό.

Απαραίτητη η ηλεκτρική διασύνδεση με την Κεντρική Ευρώπη

Σε κάθε περίπτωση, για πολλούς λόγους, απαιτείται ισχυρή διασύνδεση της περιοχής μας με την Κεντρική Ευρώπη. Καταρχάς, σήμερα η ικανότητα μεταφοράς ενέργειας των διασυνδετικών ηλεκτρικών γραμμών δεν επαρκεί, οπότε δημιουργείται συμφόρηση, δεν μπορεί να μεταβιβασθεί το σύνολο της ροής ενέργειας μεταξύ των χωρών και αναγκαστικά οι τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς δεν μπορούν να εξισωθούν μεταξύ των χωρών και διαφοροποιούνται, με εκείνες στην Νοτιοανατολική Ευρώπη να είναι και οι ακριβότερες.

Όπως είχε αναφέρει σε συνέντευξή του στον «OT» o ομότιμος καθηγητής Ενεργειακής Οικονομίας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) κ. Παντελής Κάπρος, «αν είχαμε επαρκείς διασυνδέσεις μεταξύ κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, οι τιμές των χονδρεμπορικών αγορών θα ήταν παντού οι ίδιες και δεν θα είχαν αυξηθεί (σ.σ. το περασμένο καλοκαίρι και τον Νοέμβριο) παρά ελάχιστα, παρά τη συγκυρία των δυσμενών εξελίξεων σχετικά με τη διαθέσιμη ηλεκτρική ισχύ και την αύξηση της ζήτησης».

Σταυροδρόμι πράσινης ενέργειας σε 3 ηπείρους

Επιπλέον, μέσω μιας διασύνδεσης με την Κεντρική Ευρώπη, θα ενισχυθεί η προοπτική της Ελλάδας να καταστεί ένα σταυροδρόμι μεταφοράς «πράσινης» ενέργειας μεταξύ τριών ηπείρων, της Ευρώπης, της Αφρικής, της Ασίας. «Θα μπορούμε να εξάγουμε με εμπορικούς όρους, με διμερή συμβόλαια κτλ.

Η ιδέα είναι να βρούμε καταναλωτές εκεί που πάει το καλώδιο. Από ποιες περιοχές θα περάσει θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες. Πάντως, η χάραξη μέσω Αδριατικής είναι πολύ πιο απλή ως προς την αδειοδοτική διαδικασία, διότι είναι υποθαλάσσια, ενώ μέσω Ουγγαρία θα είναι υπέργεια όποτε μπορεί να συναντήσουμε διάφορα προβλήματα π.χ. με απαλλοτριώσεις, περιβαλλοντικές εγκρίσεις κλπ.», σημειώνει στέλεχος του ΑΔΜΗΕ.

Ο Διαχειριστής έχει εντάξει το Green Aegean Interconnector στο προκαταρκτικό σχέδιο του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης 2025-2034 με στόχο να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2035. Ο προϋπολογισμός του έχει υπολογιστεί περίπου στα 8,1 δισ. ευρώ.

Δεν απαιτείται ρυθμιζόμενο έσοδο

Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρει, το πιθανότερο είναι ότι το καλώδιο «Ελλάδας – Γερμανίας» δεν απαιτείται να είναι ρυθμιζόμενο asset, σε αντίθεση με την ηλεκτρική διασύνδεση «Ελλάδας-Κύπρου» για την οποία θα πρέπει να αποπληρωθεί από τους καταναλωτές των δύο χωρών.

«Αυτό θα το κρίνουν οι αναλύσεις κόστους – οφέλους που θα γίνουν, αλλά η εμπορική λογική λέει ότι δεν θα είναι “regulated asset”. Ούτε το καλώδιο Ελλάδας – Αιγύπτου, το Gregy, που θα μεταφέρει “πράσινη” ενέργεια από την Αφρική, θα είναι ρυθμιζόμενο. Όταν, σε κάποια χρόνια, έχουμε διασυνδεθεί με την Αίγυπτο και τη Μέση Ανατολή και φτάσει και η ελληνική ηλεκτροπαραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας τους στόχους που έχουν τεθεί, θα υπάρχει πολλή φθηνή ενέργεια για να μεταφέρουμε, οπότε δεν θα χρειαστεί να είναι ρυθμιζόμενο το καλώδιο προς την Κεντρική Ευρώπη», υπογραμμίζει η αρμόδια πηγή του ΑΔΜΗΕ.

Και εξηγεί: «Το καλώδιο είναι σαν το ταξί που πληρώνεις για να πάς από ένα μέρος στο άλλο. Εγώ θέλω να πάω στη Γερμανία, οπότε το επιπλέον κόστος μπαίνει πάνω στην τιμή του ταξιτζή. Αν κάποιος μπορεί να πουλήσει το προϊόν που παράγεται στην Αίγυπτο, με αυτό το παραπάνω κόστος της μεταφοράς, σε κάποιον στη Γερμανία και αυτό εξακολουθεί να είναι φθηνότερο από ότι το αγόραζε έως τώρα, δεν θα μπει στη λογική ο Ρυθμιστής της αγοράς να πει στην κυβέρνησή του να το κάνει ρυθμιζόμενο. Δηλαδή η απόφαση είναι θέμα όγκου ηλεκτρικής ενέργειας και αριθμού πελατών».

Το κόστος του συστήματος μεταφοράς

Ωστόσο, το κόστος του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ ενδέχεται να αυξηθεί έως και 40% έως το 2030 και σχεδόν να διπλασιαστεί έως το 2050, ανεβάζοντας τις τιμές των έργων για τα δίκτυα και μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα, σύμφωνα με τον ACER, τον ευρωπαϊκό οργανισμό συνεργασίας όλων των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας.

Η αναβάθμιση των υφιστάμενων δικτύων, όπως αναφέρει σε πρόσφατη έκθεσή του, μπορεί να είναι πιο οικονομική λύση σε σχέση με την κατασκευή νέων. Το βασικό πρόβλημα, σύμφωνα με στέλεχος του ΑΔΜΗΕ, έγκειται στο γεγονός ότι υπάρχει πρόβλημα με τη συγκέντρωση κεφαλαίων για τόσο μεγάλα έργα καθώς έχουν πολύ χαμηλό IRR (ετήσιος ρυθμός απόδοσης μιας επένδυσης) και εάν παράλληλα συνεχιστεί το ψαλίδι που βάζουν οι Ρυθμιστές, η Ευρώπη θα οδηγηθεί σε επιβράδυνση της ανάπτυξης δικτύων.