Συμμετείχε στη συνεδρίαση της ΠΕΔ μετά από πρόσκληση του Αλ. Κολιάδη
Μια σπάνια ευκαιρία απευθείας επικοινωνίας με τον υπουργό Εσωτερικών, Θοδωρή Λιβάνιο, είχαν οι δήμαρχοι και οι αυτοδιοικητικοί του Νοτίου Αιγαίου, έπειτα από πρωτοβουλία του προέδρου της ΠΕΔ και δημάρχου Ρόδου, Αλέξανδρου Κολιάδη. Ο κ. Κολιάδης προσκάλεσε τον υπουργό να συμμετάσχει στη χθεσινή διευρυμένη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΠΕΔ, ώστε να ενημερωθούν «από πρώτο χέρι» για τις αλλαγές που φέρνει ο Νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης.
Στην αρχή της συνεδρίασης, που πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης, ο κ. Κολιάδης προϊδέασε τα μέλη για την παρουσία ενός «προσώπου-έκπληξη», με την έκπληξη να είναι εμφανής όταν ο υπουργός εμφανίστηκε στις οθόνες τους. Δεν είναι άλλωστε κρυφό ότι ο δήμαρχος Ρόδου διατηρεί ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με τον κ. Λιβάνιο.
Παρά τις επιμέρους διαφωνίες που έχουν διατυπωθεί για πτυχές του νέου θεσμικού πλαισίου, οι εντυπώσεις από την παρουσία του υπουργού κρίνονται, σύμφωνα με εκτιμήσεις, θετικές. Ο ίδιος εμφανίστηκε γνώστης των ζητημάτων της Αυτοδιοίκησης, πρόθυμος να ακούσει, να απαντήσει και να αντιληφθεί τις ιδιαίτερες ανάγκες των νησιωτικών — και ειδικά των μικρών — δήμων, όπως αυτές έχουν ενταθεί τα τελευταία χρόνια, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το στεγαστικό.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο κ. Λιβάνιος απευθυνόταν σε πολλούς δημάρχους με το μικρό τους όνομα, έδινε απαντήσεις στα ερωτήματα που τίθεντο, ενώ όπου χρειαζόταν, παρενέβαινε ο κ. Κολιάδης ώστε να τηρηθεί ο χρόνος και να δοθεί ο λόγος σε όλους.
Τι είπε ο υπουργός για το χρονοδιάγραμμα
Ο υπουργός ξεκαθάρισε ότι αυτή τη στιγμή πρόκειται για μη οριστικοποιημένο προσχέδιο, το οποίο, αφού ενσωματώσει παρατηρήσεις της ΚΕΔΕ και των ΠΕΔ, θα τεθεί τον Ιανουάριο σε δημόσια διαβούλευση και τον Φεβρουάριο αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή.
Όπως ανέφερε, πρόκειται για «πολύ μεγάλη εργασία» συγκέντρωσης και κωδικοποίησης διατάξεων που διέπουν το «οικοσύστημα» της Αυτοδιοίκησης, με στόχο τον εκσυγχρονισμό, αλλά και μεγαλύτερη ευελιξία στους δήμους για αποτελεσματικότερη λειτουργία. Στο πλαίσιο αυτό, είπε χαρακτηριστικά:
«Με ενδιαφέρουν τα προβλήματα που ζείτε εσείς σε καθημερινή βάση, προκειμένου να μπορέσετε να δούμε τι από αυτά μπορεί να ενσωματωθεί, ιδίως από τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου που έχουν μια μοναδική διαφορετικότητα…».
Ο κ. Λιβάνιος σημείωσε ακόμη πως επιχειρείται να κωδικοποιηθούν ρυθμίσεις πολύ παλιές — ακόμη και για την οικονομική διαχείριση των δήμων — ενώ γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπιστεί στην πράξη το πολύπλοκο μίγμα διατάξεων που προκύπτει από Καποδίστρια, Καλλικράτη και Κλεισθένη.
Ο πρόεδρος της ΠΕΔ: Τα δύο βασικά ζητήματα
Ο κ. Κολιάδης έθεσε δύο βασικά θέματα:
1) Δημοτικές ενότητες και διακριτές πιστώσεις
Όπως ανέφερε, από τις προβλέψεις προκύπτει ότι περιορίζεται σημαντικά η ευελιξία της διακριτής εκτέλεσης πιστώσεων ανά δημοτική ενότητα, όπως ίσχυε από το 2012. Έφερε ως παράδειγμα την Κω, όπου από τρεις πιστώσεις, ο δήμος φαίνεται να οδηγείται σε μία, επισημαίνοντας ότι έτσι «χάνεται» ένα εργαλείο που βοηθά στην κάλυψη μικρών αναγκών και στη στήριξη της τοπικής αγοράς.
Ταυτόχρονα υπογράμμισε ότι αποτελεί «χρυσή ευκαιρία» να ενσωματωθεί ρητά η νησιωτικότητα στο νέο νομοθέτημα, τονίζοντας πως η επιχειρηματικότητα στα νησιά δεν στηρίζεται σε «κολοσσούς», αλλά κυρίως σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ενώ η συγκεκριμένη πρακτική έχει λειτουργήσει και υπέρ της ταχύτητας και υπέρ της τοπικής οικονομίας.
2) Αναπτυξιακοί οργανισμοί και έλεγχοι
Το δεύτερο ζήτημα αφορούσε τους αναπτυξιακούς οργανισμούς, για τους οποίους — όπως μεταφέρθηκε — εξετάζεται ένταξη σε υποχρεωτικούς ελέγχους νομιμότητας (π.χ. προϋπολογισμοί και συμβάσεις), καθώς και πιθανή ένταξή τους στο μητρώο γενικής κυβέρνησης. Ο κ. Κολιάδης μετέφερε τον προβληματισμό ότι αυτό θα τους καταστήσει δυσκίνητους, σε μια περίοδο που οι δήμοι έχουν ήδη χάσει τα νομικά τους πρόσωπα, χαρακτηρίζοντας την εξέλιξη «πισωγύρισμα».
Παρεμβαίνοντας, ο υπουργός αναγνώρισε την επιχειρηματολογία του κ. Κολιάδη, λέγοντας πως θα επανεξεταστεί το θέμα των δημοτικών ενοτήτων, ενώ για το μητρώο γενικής κυβέρνησης σημείωσε ότι πρόκειται για ζήτημα που συνδέεται με την ΕΛΣΤΑΤ και το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Διαβεβαίωσε πάντως ότι στόχος είναι οι αναπτυξιακοί να παραμείνουν αναπτυξιακός βραχίονας των δήμων.
Λιμενικά Ταμεία: πρόθεση ενσωμάτωσης στους δήμους
Ο πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου Νότιας Δωδεκανήσου, Βασίλης Βαγιανάκης, ζήτησε διευκρινίσεις για το αν οι αρμοδιότητες των Δημοτικών Λιμενικών Ταμείων μεταφέρονται στους δήμους και αν υπάρχει προοπτική μεταφοράς τους στις περιφέρειες.
Ο υπουργός διέψευσε κατηγορηματικά ότι υπάρχει στόχος μεταφοράς στις περιφέρειες, ενώ για τη δομή δήλωσε ότι η πρόθεση είναι τα Λιμενικά Ταμεία να ενσωματωθούν στους δήμους, με ξεχωριστό προϋπολογισμό, αλλά κοινή οικονομική υπηρεσία και κοινή διαχείριση, ως διεύθυνση.
Ο κ. Βαγιανάκης έθεσε ωστόσο πρακτικά ζητήματα (π.χ. τι θα γίνει σε περίπτωση ιδιωτικοποίησης μεγάλων λιμανιών, πώς θα αντέξουν οι μικροί δήμοι το κόστος συντήρησης), με τον υπουργό να απαντά ότι υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία για τις υποδομές και ότι σε συμβάσεις παραχώρησης προβλέπονται ανταποδοτικά.
ΔΕΥΑ: παραμένει το μοντέλο, με νέο πλαίσιο
Σε ερώτημα του δημάρχου Σύρου-Ερμούπολης, Αλέξανδρου Αθανασίου, ο υπουργός ήταν κατηγορηματικός ότι το σημερινό μοντέλο των ΔΕΥΑ παραμένει, με νέο πλαίσιο λειτουργίας και συζήτηση με την Ένωση ΔΕΥΑ για αλλαγές, αλλά και για αντιμετώπιση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων — κυρίως προς παρόχους ενέργειας — μέσω χρηματοδοτικών λύσεων.
Προσέλκυση προσωπικού και στεγαστικό
Το ζήτημα της στελέχωσης των δήμων ανέδειξε ο δήμαρχος Αστυπάλαιας, κ. Κομηνέας, επισημαίνοντας ότι χωρίς ανθρώπους «οι δήμοι δεν μπορούν να λειτουργήσουν», υπογραμμίζοντας το κόστος στέγασης και την πίεση που δέχονται οι μικροί νησιωτικοί δήμοι.
Ο υπουργός κάλεσε τους δήμους να αξιοποιήσουν διαθέσιμους χώρους/κτίρια για δωρεάν κατοικίες σε υπαλλήλους που μετακινούνται στα νησιά, ενώ πρότεινε — σε συνεργασία — την ανέγερση κατοικιών σε δημοτικούς χώρους, με στήριξη και από το υπουργείο, καθώς και τη δυνατότητα ειδικών διαγωνισμών για νησιά με κριτήριο εντοπιότητας.
Εκλογικό σύστημα και λοιπά ζητήματα
Προβληματισμοί διατυπώθηκαν και για τον τρόπο διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών, με τον δήμαρχο Κω, Θεοδόση Νικηταρά, να εκφράζει έντονη επιφύλαξη για την ηλεκτρονική ψήφο. Ο υπουργός διαφώνησε, με τον κ. Νικηταρά να επιμένει στις ενστάσεις του.
Ο γραμματέας της ΠΕΔ, Αντώνης Καμπουράκης, έστειλε μήνυμα ενότητας μπροστά στις αλλαγές, ενώ η δήμαρχος Τήλου, Μαρία Καμμά, χαρακτήρισε τον νέο Κώδικα θετικό βήμα, διατυπώνοντας ωστόσο ερωτήματα για τη συμμετοχή αποδήμων και κατοίκων άλλων ηπείρων στη διαδικασία.
Ο υπουργός, τέλος, δεσμεύτηκε ότι έως τον Ιούνιο θα έχουν τοποθετηθεί οι επόπτες νομιμότητας, ενώ συζητήθηκαν ακόμη θέματα όπως το τέλος ανθεκτικότητας (και το αίτημα για επιστροφή 60%) και οι ΥΔΟΜ, που αναμένεται να υπαχθούν στο Κτηματολόγιο.
Για τον χρόνο διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών, έγινε αναφορά σε μέσα Νοεμβρίου, με τον κ. Λιβάνιο να κλείνει σε ενωτικό τόνο, σημειώνοντας ότι πρόκειται για «τιτάνιο έργο» και ότι θα υπάρχει τακτική επικοινωνία με τους δημάρχους.
