Η πρόσφατη τραγωδία στη Σερβία, με την κατάρρευση τμήματος της οροφής στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ, φέρνει στη μνήμη την τραγωδία των Τεμπών στην Ελλάδα. Οι δύο περιπτώσεις, αν και διαφορετικές στις λεπτομέρειες, έχουν κοινά χαρακτηριστικά που αναδεικνύουν σοβαρές ελλείψεις σε θέματα διαφάνειας, λογοδοσίας και πολιτικής ευθύνης.
Το χρονικό της τραγωδίας στη Σερβία
Στις 1 Νοεμβρίου, η ξαφνική κατάρρευση τμήματος της οροφής στον ανακαινισμένο σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σαντ προκάλεσε το θάνατο 15 ανθρώπων και τον τραυματισμό πολλών άλλων. Το περιστατικό αυτό πυροδότησε μαζικές κινητοποιήσεις, ξεκινώντας από φοιτητές και επεκτεινόμενες σε εργατικά σωματεία, αγρότες και την ευρύτερη κοινωνία.
Οι διαμαρτυρίες, που κλιμακώθηκαν σε γενικές απεργίες και καταλήψεις, ζητούσαν διαφάνεια, απόδοση ευθυνών και άμεσες πολιτικές παραιτήσεις. Το αποτέλεσμα ήταν η παραίτηση του πρωθυπουργού Μίλος Βούτσεβιτς και του δημάρχου του Νόβι Σαντ, ενώ ασκήθηκαν διώξεις σε 13 άτομα, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Μεταφορών.
Ομοιότητες με την τραγωδία των Τεμπών
Η τραγωδία των Τεμπών στην Ελλάδα, τον Μάρτιο του 2023, όταν δύο τρένα συγκρούστηκαν με τραγική απώλεια δεκάδων ζωών, αποτελεί μια παράλληλη περίπτωση. Και στις δύο περιπτώσεις, το ανθρώπινο λάθος συνδυάστηκε με προβλήματα διαφθοράς, αμέλειας και κακής διαχείρισης, τα οποία είχαν σοβαρές συνέπειες.
Στα Τέμπη, η ανεπαρκής συντήρηση και η έλλειψη συστημάτων ασφαλείας αποτέλεσαν κεντρικά σημεία της συζήτησης. Αντίστοιχα, στη Σερβία, η κατάρρευση της ανακαινισμένης οροφής ανέδειξε ζητήματα ποιότητας έργων και ευθυνών όσων εμπλέκονται στη διαχείριση δημόσιων έργων.
Η κοινωνική αντίδραση
Και στις δύο χώρες, οι πολίτες βγήκαν στους δρόμους, απαιτώντας δικαιοσύνη και αλλαγές. Στην Ελλάδα, οι κινητοποιήσεις επικεντρώθηκαν στη διεκδίκηση ασφαλέστερων μεταφορών, ενώ στη Σερβία οι διαμαρτυρίες εξελίχθηκαν σε γενικευμένο κίνημα πολιτικής ανυπακοής, με στόχο την αμφισβήτηση της κυβέρνησης και του ίδιου του προέδρου Αλεξάντρ Βούτσιτς.
Πολιτική ευθύνη και επόμενα βήματα
Η παραίτηση του Σέρβου πρωθυπουργού ως «πράξη υπευθυνότητας» έρχεται σε αντίθεση με την ελληνική περίπτωση, όπου οι παραιτήσεις περιορίστηκαν σε χαμηλότερα πολιτικά επίπεδα, χωρίς να υπάρξουν δομικές αλλαγές στην ηγεσία.
Το κοινό μήνυμα και από τις δύο τραγωδίες είναι η απαίτηση των κοινωνιών για λογοδοσία, διαφάνεια και δομικές αλλαγές, ώστε να αποφευχθούν παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον. Η τραγωδία δεν σταματά στις ανθρώπινες απώλειες, αλλά αποτελεί ευκαιρία για συστημική αλλαγή και ανασυγκρότηση των θεσμών.
Είτε πρόκειται για τα Τέμπη είτε για το Νόβι Σαντ, αυτές οι τραγωδίες υπογραμμίζουν την ανάγκη για επανεκτίμηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν οι υποδομές, λαμβάνονται αποφάσεις και αποδίδονται ευθύνες. Οι πολίτες, μέσα από τις κινητοποιήσεις, δείχνουν πως δεν ανέχονται πλέον την αμέλεια και τη διαφθορά, απαιτώντας ένα καλύτερο μέλλον.
