Η συνάντηση δείχνει να έχει «κλειδώσει». Αν δεν μεσολαβήσει κάτι απρόοπτο – το οποίο, πάντως, δεν είναι απίθανο… – Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντίμιρ Πούτιν θα συνομιλήσουν δια ζώσης πολύ σύντομα. Πιθανότατα και την ερχόμενη εβδομάδα, εάν πιστέψουμε τις δηλώσεις και διαρροές από τον Λευκό Οίκο και το Κρεμλίνο.
Παρά το γεγονός ότι δεν έχουν γίνει γνωστές οι λεπτομέρειες, όπως για παράδειγμα τη χώρα και την πόλη στην οποία θα διεξαχθεί, πρόκειται αναμφίβολα για μια σημαντική εξέλιξη. Άλλωστε, θα είναι η πρώτη συνάντηση μεταξύ προέδρων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας, μετά από εκείνη ανάμεσα στον Πούτιν και τον Τζο Μπάιντεν, τον Ιούνιο του 2021 στη Γενεύη – την οποία, όπως είναι γνωστό, ακολούθησε η εισβολή στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου 2024.
Δεν είναι λίγοι, μάλιστα, εκείνοι που έσπευσαν να προδικάσουν και το αποτέλεσμα του τετ-α-τετ, κάνοντας λόγο για επερχόμενη εκεχειρία στην Ουκρανία. Δεν έλειψαν και κάποιοι που τόλμησαν να κάνουν ένα βήμα παραπέρα, εκτιμώντας ότι ανοίγει πλέον ο δρόμος για μια ειρηνευτική συμφωνία η οποία θα βάλει οριστικά τέλος στον πόλεμο που διαρκεί ήδη 3,5 χρόνια και έχει προκαλέσει τον θάνατο ή τον τραυματισμό άνω του ενός εκατομμυρίου ανθρώπων, ενώ έχει οδηγήσει στην προσφυγιά περίπου 5 εκατομμύρια.
Η αλήθεια, ωστόσο, είναι αρκετά διαφορετική. Πολύ περισσότερο μετά από όσα έχουν προηγηθεί από την έναρξη της δεύτερης προεδρικής θητείας του Τραμπ, καθώς τη μια μέρα υπήρχε η εικόνα ότι η ειρήνη είναι πολύ κοντά και την αμέσως επόμενη τα δεδομένα είχαν αλλάξει, με συνέπεια η συνέχιση και κλιμάκωση του πολέμου να μοιάζει αναπόφευκτη. Δεν είναι τυχαίο, ανάμεσα στα άλλα, ότι παρά την επικείμενη συνάντηση, η Ουάσιγκτον έχει προαναγγείλει την υιοθέτηση επιπλέον «δευτερογενών» κυρώσεων κατά της Μόσχας την Παρασκευή!
Το σίγουρο είναι ότι Τραμπ και Πούτιν δέχθηκαν να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι επειδή αναμένουν να έχουν κέρδη από αυτή τους την κίνηση.
Τι (ελπίζει ότι) θα κερδίσει ο Τραμπ
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έβλεπε τις πιέσεις να αυξάνουν το τελευταίο διάστημα, ειδικά από τις τάξεις των πιο «σκληρών» οπαδών και ψηφοφόρων του, που αποτελούν και τον πυρήνα του κινήματος MAGA και επέμεναν στο δόγμα «αυτός ο πόλεμος δεν είναι δικός μας». Παράλληλα, κινδύνευε να δει τις προεκλογικές εξαγγελίες του να ναυαγούν οριστικά, καθώς στους επτά περίπου μήνες της διακυβέρνησής του όχι μόνο δεν έχει φέρει την ειρήνη, αλλά οι πολεμικές εστίες έχουν πολλαπλασιαστεί.
Σε αυτό το φόντο, ο Τραμπ επιδιώκει, καταρχάς, να κατευνάσει τις αντιδράσεις εντός των Ρεπουμπλικάνων και να στείλει το μήνυμα πως παραμένει προσηλωμένος στον στόχο του τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία. Κάτι που θα σημάνει και το τέλος της αμερικανικής εμπλοκής σε αυτόν, η οποία κάθε άλλο παρά δημοφιλής είναι.
Ταυτόχρονα, θέλει να αποδείξει πως παραμένει ισχυρός στο διεθνές σκηνικό, σε βαθμό που να τον υπολογίζουν και να τον φοβούνται όλοι – ακόμη και ην Πούτιν. Δεν αποτελεί σύμπτωση, εξάλλου, το γεγονός ότι η συνάντηση επιβεβαιώθηκε λίγες ώρες προτού τεθεί σε εφαρμογή το νέο καθεστώς των δασμών, που αναμφίβολα αποτελεί μια επίδειξη δύναμης από την πλευρά των ΗΠΑ, με στόχο να καθυποτάξει όσους δεν έχουν δεχθεί τους όρους τους.
Τέλος, επιβεβαιώνει για μια ακόμη φορά ότι έχει την Ευρώπη στο… τσεπάκι του, καθώς οι ηγέτες της εξακολουθούν να παρακολουθούν από το περιθώριο τις εξελίξεις και να ενημερώνονται για τις επιλογές του Τραμπ και τα αποτελέσματα των πρωτοβουλιών και των επαφών του.
Τι θα κερδίσει (σχεδόν σίγουρα) ο Πούτιν
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ρωσίας μοιάζει να έχει «κλειδώσει» περισσότερα με την τελευταία εξέλιξη και να είναι ο πραγματικός κερδισμένος από αυτή.
Πρώτον, λοιπόν, τελειώνει οριστικά ο μύθος της «διεθνούς απομόνωσής» του. Παρ’ ότι έτσι κι αλλιώς δεν στεκόταν καλά στα πόδια του και δεν έπειθε πολλούς – σήμερα, για του λόγου το αληθές, έγινε δεκτός στη Μόσχα ο πρόεδρος των ΗΑΕ, ενώ στο τέλος Αυγούστου ο Πούτιν θα επισκεφθεί το Νέο Δελχί – μια συνάντηση κορυφής με τον πρόεδρο της μοναδικής υπερδύναμης και της ηγέτιδας της Δύσης αναμφίβολα θα τον στείλει στον κάλαθο των αχρήστων της ιστορίας (και της προπαγάνδας).
Δεύτερον, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι εμφανίζεται ως ένας δευτερεύων παράγοντας στη γεωπολιτική εξίσωση της Ουκρανίας, επιβεβαιώνοντας πως η ουσιαστικά διαμάχη ήταν ανάμεσα στη Ρωσία και τις ΗΠΑ. Γι’ αυτό, άλλωστε, ο στενός σύμβουλος του Πούτιν, Γιούρι Ουσάκοφ, αντιμετώπισε απαξιωτικά τις σχετικές πληροφορίες, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Ο Ουίτκοφ (απεσταλμένος του Τραμπ) έριξε την ιδέα μιας τριμερούς συνάντησης με τη συμμετοχή και του Ζελένσκι, αλλά η Μόσχα δεν την σχολίασε».
Τέλος, η Μόσχα μπορεί να ελπίζει ακόμη πιο βάσιμα ότι εφόσον επέλθει εκεχειρία στις σημερινές γραμμές του μετώπου, τότε θα κατοχυρώνει ντε φάκτο τα σημαντικά εδαφικά κέρδη που έχει αποκομίσει στο ουκρανικό έδαφος, φτάνοντας πλέον να ελέγχει ποσοστό που ξεπερνά το 20%. Κι αυτό θα αποτελέσει μια έμμεση πλην σαφή αναγνώριση ότι είναι η νικήτρια σε αυτόν τον πόλεμο, γεγονός που θα της επιτρέψει να θέσει επιτακτικά και τους υπόλοιπους όρους της – όπως τη μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ.
Ας κρατήσουμε μικρό καλάθι
Καλό θα είναι, πάντως, οι πάντες να κρατούν μικρό καλάθι και να αντιμετωπίζουν τις εξελίξεις «γιαβάς-γιαβάς», όπως θα έλεγε και ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ελπίζει να είναι η χώρα του που θα φιλοξενήσει τις επικείμενες διαπραγματεύσεις. Τη στιγμή αυτή, εξάλλου, όλα τα σενάρια παραμένουν ανοιχτά – από την ακύρωση της συνάντησης Τραμπ-Πούτιν μέχρι το ναυάγιό της.
Το σίγουρο είναι ότι ο πόλεμος αυτός δεν πρόκειται να τελειώσει ούτε εύκολα, ούτε γρήγορα, ούτε χωρίς νέους γύρους αιματοχυσίας – ακόμη και αν επέλθει σύντομα μια κατάπαυση του πυρός. Εκτός και αν ο Ζελένσκι αποφασίσει να συνθηκολογήσει άνευ όρων και να θυσιαστεί…
