Λένε πως οι πολιτικοί και οι πάνες πρέπει να αλλάζουν συχνά – και μάλιστα για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Η φράση αυτή, όσο κι αν ακούγεται χιουμοριστική, περιγράφει με απόλυτη ακρίβεια την καθημερινότητα της πολιτικής σκηνής. Γιατί; Επειδή η παραμονή των ίδιων προσώπων στην εξουσία για μεγάλα χρονικά διαστήματα, χωρίς λογοδοσία, χωρίς φρέσκες ιδέες και χωρίς ανανέωση, έχει συνήθως τα ίδια αποτελέσματα με μια πάνα που δεν έχει αλλαχθεί στην ώρα της: μυρίζει, ενοχλεί και γίνεται αφόρητη για όλους γύρω. Στη χώρα μας, βέβαια, έχουμε μάθει να ανεχόμαστε τη δυσοσμία. Βλέπουμε πολιτικούς που αλλάζουν παρατάξεις όπως άλλοι αλλάζουν γραβάτες, που δίνουν υποσχέσεις προεκλογικά και μετά τις πετούν στον κάδο ανακύκλωσης μαζί με τα φυλλάδιά τους, και που θεωρούν ότι η καρέκλα τους ανήκει εφ’ όρου ζωής. Το ίδιο ισχύει και σε τοπικό επίπεδο: από δημοτικά συμβούλια μέχρι περιφερειακά όργανα, συχνά οι ίδιες φυσιογνωμίες επιστρέφουν ξανά και ξανά, λες και ολόκληρη κοινωνία δεν διαθέτει άλλο ανθρώπινο δυναμικό. Όμως, όπως και με τις πάνες, όσο περισσότερο καθυστερείς την αλλαγή, τόσο χειρότερα γίνονται τα πράγματα. Η στασιμότητα φέρνει σήψη, οι ίδιες πρακτικές παράγουν τα ίδια αποτελέσματα, και οι πολίτες μένουν να αναπνέουν το «άρωμα» της αδράνειας και της αναξιοπιστίας. Ίσως, λοιπόν, είναι καιρός να σκεφτούμε πως η φράση αυτή δεν είναι απλώς ένα καυστικό απόφθεγμα αλλά μια σοβαρή πολιτική συμβουλή: να αλλάζουμε συχνά τους πολιτικούς μας εκπροσώπους, πριν εκείνοι μας κάνουν να ασφυκτιούμε. Γιατί όπως κανείς δεν θέλει να ζει σε ένα σπίτι που βρωμάει, έτσι και μια κοινωνία δεν μπορεί να προοδεύσει αν δεν ανοίξει τα παράθυρα να φύγει η μπόχα της φθοράς.


